Ayşe Elif Orhon'un yazısı

Fiziksel tepkileri korku, kaygı, öfke, hayal kırıklığı, karamsarlık, huzursuzluk gibi duygusal tepkiler izler.

Stres, ani ve beklenmedik bir durumun kişide oluşturduğu duygular ve hallerdir. Her zaman olumsuz durum sonunucunda ortay çıkmaz. Aşık olmak / tatile çıkmak gibi olaylar da ani ve beklenmedik olduklarından stres oluşturabilir. Olumsuzluktan doğan stresin derecesi ve sıklığı ne kadar fazlaysa ortaya çıkardığı zararlı etkiler de aynı oranda artar.

Stres aniden veya dönemsel olarak başlayan, birbirini tetikleyen olaylar dizisi sonucu da ortaya çıkabilir. Belirli periotlarla karşılaşabileceğimiz gibi olumsuz hayat şartları nedeniyle kronik hale gelebilir. İşten çıkarılma, iş bulamama, maddi sıkıntılar, iş arkadaşlarıyla uyum içinde çalışmama, yoğun trafik ortamında işyerine mutsuz gitmek, ani bir toplantı ortaya çıkması, plansızlık gibi faktörler kişide stres oluşturabilir.

Stres yaşayanlarda nabız hızlanması, terleme, mide baş boyun şikâyetleri, kas gerilmesi, nefes daralması, tedirginlik gibi tepkiler ortaya çıkar. Bunları korku, kaygı, öfke, hayal kırıklığı, karamsarlık, huzursuzluk gibi duygusal tepkiler izler. Kişi, ondan uzaklaşmak için ilaç kullanma, aşırı yemek yeme, uyku problemleri, gevşeme ve sakinleşme güçlüğü, sosyal ortamlardan kaçınma, sakarlık, telaş gibi davranışlar gösterebilir.

Bunlar savunma mekanizmalarıdır. Kişi bunları, duyguların ve gerilimin hayatlarını olumsuz etkilememesi için kullanır. Kişilerin strese verdiği tepkiler ve stresle başa çıkma yöntemleri değişebilir. Stres faktörleri ve stresle başa çıkma yöntemleri yaş, bireysel özellikler ve yaşam deneyimlerine göre farklıdır.

Kişilere bedenlerine, duygu, düşünce ve durumlara yönelik çeşitli tekniklerle stresle başa çıkma yolları öğretilebilir.

***

Stresle başa çıkma yöntemleri

Sağlıklı yaşam alışkanlıkları edinin. Yeteri kadar uyuyun. Uykunun yettiğinden ve zihninizi rahatlattığından emin olun.

Spor yapın. Sporu hayatınızın bir parçası haline getirin. Her gün düzenli olarak spor yapmaya özen gösterin. Açık havada bir yürüyüş ya da basit bir egzersiz programıyla kendinizi çok daha mutlu hissedebilirsiniz.

Dengeli beslenin. Sık ve az yemek yiyin. Sağlıklı besinler yemeye özen gösterin. Öğün atlamayın.

Gereksiz para harcamayın. Eğer gelirinizin çok üstünde harcama yaparsanız bir süre sonra bu meblağları karşılayamaz duruma gelebilirsiniz. Bu da stres sebebidir.

Sigara ve alkolden uzak durun. Strese giren insanlar zaman zaman sigara ve alkole başvurup çıkış yolu bulmaya çalışabilmektedir. Halbuki bu maddeler daha fazla strese yapıyor.Hayata geniş bakın. Durum ve olayları genellemeden hayata daha geniş bir perspektifle bakmayı öğrenmek.

Strese iyi tarafından bakın. Onun tehdit olduğunu unutun ve kendinizi sınama imkânı olarak görmeye çalışın.Nefes egzersizleri yapın. Gevşeme yöntemlerini uygulayın.

Saplantılarınızdan kurtulun. Mantıksız inanç ve varsayımlarınızı sınamayı öğrenin.

İnsanlarla iletişim kurun. Duygularınızı açık ve uygun bir şekilde başkalarıyla paylaşma yetisi kazanın.

Kendinize özel zamanlar ayırın. Ufak kaçamaklarla kendinize özel kısa anlar yaratabilirsiniz. Bu kısa boşluklar sizin mutlu olmanızı sağlayacaktır.

Değer yargılarınızı gözden geçirin. Bunların stres üzerindeki etkilerini düşünerek neyin önemli olup olmadığına karar verin.
Zaman