ODTÜ Enformatik Enstitüsü bünyesinde yer alan University Ranking by Academic Performance (URAP) Araştırma Laboratuvarının, üniversitelerin güçlü ve geliştirmeye açık yönlerine dikkati çekmek için hazırladığı 2019-2020 yılı sıralamasında, dünyadaki en iyi üniversiteler 61 farklı bilim alanına göre listelendi.

URAP'ın internet adresinden kamuoyuna duyurulacak listede, 100 ülkedeki üniversiteler, bilim alanlarına göre üretilen makale ve atıflar dikkate alınarak, son 5 yılın akademik performansı üzerinden değerlendiriliyor.

URAP'ın bilim alan sıralamasında 61 alanın 20'sinde Çin, 20'sinde de ABD üniversiteleri dünya birincisi oldu.

Hollanda 8, İngiltere 5, Fransa 3, Brezilya 2 alanda dünya birincisi olurken, Avustralya, Hong Kong ve Singapur ise birer alanda birinci oldu.

Bir önceki dünya alan sıralamasında ABD 21, Çin ise 18 alanda birinci olmuştu. ABD bu yıl bir alanda birinciliği kaybederken Çin 2 yeni alanda birinciliğe yükselerek ABD gibi 20 alanda birinci olmayı başardı.

Dünya liderliği Harvard'ın

61 alanın 16'sında birinci olan Harvard, dünya liderliğini sürdürdü. Harvard'ın ardından Çin'den Tsinghua Üniversitesi 11 alanda dünya birincisi oldu. Hollanda'dan Amsterdam Üniversitesi 4 alanda dünyanın en iyisi olma konumunu korudu. Çin'den Geosciences Üniversitesi ve Hollanda'dan Wageningen Üniversitesi de 3'er alanda dünya birincisi olarak bir önceki sıralamadaki durumlarını korudular.

Sıralanan 61 bilim alanında, birincilik 9 ülkeden 24 farklı üniversite tarafından paylaşıldı. Bir önceki sıralamada ise 61 alan sıralamasındaki birincilikler 10 ülkeden 30 farklı üniversite tarafından paylaşılmıştı.

Bilim alan sıralamasında 100 farklı ülkeden 2 bin 191 üniversite en az bir alanla yer aldı.

ABD 61 alanın tümünde, 366 üniversite ile yer alarak başarı listesinin ilk sırasına yerleşti. Bu ülkeyi 61 alanda 326 üniversite ile Çin ve 119 üniversite ile Japonya izledi. Bu yıl en az bir alan sıralamasında yer alan üniversite sayısı ABD'de 272'den 366'ya, Çin'de 256'dan 326'ya ve Japonya'da ise 109'dan 119'a yükseldi.

Türk üniversiteleri, en fazla mühendislik ve tıp alanlarında yer aldı

Geçen yıl 61 alanın 28'inde yer alan Türk üniversiteleri, bu yıl 61 alanın 36'sında yer buldu. Bu yıl en az bir alan sıralamasında yer alan Türk üniversitelerinin sayısı ise 37 oldu.

Türkiye, "dünya alan sıralaması"na 37 üniversite ile girerek, listede en fazla üniversitesi bulunan ülkeler arasında 18'inci sırada yer aldı.

Türk üniversitelerinin en fazla sayıda yer aldığı alanlar, mühendislik ve tıp oldu. Türkiye, mühendislik alan sıralamasına 18 üniversite, tıp alanı sıralamasına da 21 üniversite ile girdi.

En iyi Türk üniversiteleri

URAP Dünya Alan Sıralamasında, bu yıl en iyi dereceleri elde eden Türk üniversitelerinin durumu da özetlendi.

Buna göre ODTÜ, havacılık ve uzay mühendisliği alanında 138'inci olarak ilk 150'ye girme başarısını gösterdi. Üniversite felsefe alanında 182'nci, ulaştırma teknolojisi alanında 198'inci olarak ilk 200'e ve inşaat mühendisliği alanında ise 236'ncı olarak ilk 250'ye girdi.

İTÜ, havacılık ve uzay mühendisliği alanında 121'inci ve inşaat mühendisliği alanında 134'üncü olarak ilk 150'ye girme başarısını gösterdi, jeoloji alanında 239'uncu olarak ilk 250'de yer aldı.

Gazi Üniversitesi, sosyoloji alanında 71'inci olarak ilk 100'e girme başarısını gösterdi, diş hekimliği alanında 200'üncü ve antropoloji alanında 192'nci olarak ilk 200'e girdi.

Anadolu Üniversitesi sosyoloji alanında 83'üncü olarak ilk 100'e girme başarısını gösterdi, havacılık mühendisliği alanında 158'inci olarak ilk 200 arasında yer aldı.

Selçuk Üniversitesi sosyoloji alanında 121'inci olarak ilk 150'ye, eğitim alanında 190'ıncı olarak ilk 200'e girmeyi başardı.

Doğu Akdeniz Üniversitesi uluslararası ilişkiler alanında 70'inci olarak ilk 100'e, Boğaziçi Üniversitesi güzel sanatlar alanında 86'ncı olarak ilk 100'e, Ankara Üniversitesi tarih alanında 137'nci olarak ilk 150'ye, Hacettepe Üniversitesi diş hekimliği alanında 140'ıncı olarak ilk 150'ye, İstanbul Üniversitesi diş hekimliği alanında 147'nci olarak ilk 150'ye girme başarısını gösterdi. Koç Üniversitesi tarih alanında 156'ncı olarak ilk 200'e, Ege Üniversitesi diş hekimliği alanında 175'inci olarak ilk 200'e, Bilkent Üniversitesi havacılık ve uzay mühendisliği alanında 186'ncı olarak ilk 200'e girdi.

"Yükseliş yavaş ama sağlıklı"

URAP Başkanı Prof. Dr. Ural Akbulut, AA muhabirine yaptığı açıklamada, üniversite sıralamaları sayesinde, tüm ülkelerde üniversitelerin bilimsel üretkenliklerinin kamuoyu tarafından incelenebildiğini belirtti.

Yurt içi ve dışındaki üniversitelere girmek için tercih yapacak olan aday öğrencilerin ve velilerinin kararlarını da önemli ölçüde etkilediğini dile getiren Akbulut, Türkiye'nin bu yıl 61 alan sıralamasından 36'sında en az bir üniversitenin yer aldığını söyledi.

Türk üniversitelerinin daha hızlı şekilde dünya alan sıralamalarında yükseldiğini görmenin herkesin isteği olduğuna işaret eden Akbulut, "Ancak bunu çok hızlı olarak başarmak kolay değil çünkü dünya sıralamaları ortaya çıkınca dünyadaki tüm üniversiteler üst sıralarda yer almak için yoğun çaba sarf etmeye başladı. O nedenle sıralamalardaki yükselişimiz yavaş oluyor. Ama bana göre sağlıklı bir yükseliş yaşıyoruz." diye konuştu.

URAP'ın 2015'te yayımladığı dünya alan sıralamasında güzel sanatlar dışında hiçbir alanda ilk 150'ye girebilen Türk üniversitesinin bulunmadığının altını çizen Akbulut, tamamen aynı ölçütlerle yapılan 2019-2020 dünya alan sıralamasında bazı başarılı Türk üniversitelerin durumunun çok umut verici olduğunu ifade etti.

Havacılık ve uzay mühendisliği alanında İTÜ'nün 121'inci ve ODTÜ'nün 138'inci, sosyoloji alanında Gazi Üniversitesinin 71'inci, Anadolu Üniversitesinin 83'üncü ve Selçuk Üniversitesinin de 121'inci olduğunu aktaran Akbulut, şöyle devam etti:

"Güzel sanatlar alanında Boğaziçi Üniversitesi 83'ncü, tarih alanında Ankara Üniversitesi 137'nci, diş hekimliği alanında Hacettepe Üniversitesi 140'ıncı ve İstanbul Üniversitesi de 147'nci oldu. Bu yükselişler yavaş olduğu için pek fark edilmemiş olabilir. Ancak bu üniversitelerimizin 5 yıl içinde bu seviyeye ulaşması gurur verici bir başarıdır. Harvard Üniversitesi 61 alanın 16'sında birinci oldu ve dünya sıralamalarının tamamına yakınında dünyanın en iyisi oluşunun tesadüfi olmadığını bu yıl da kanıtladı."

"Bu sorunun çözülmesine yardımcı olacaktır"

Son yıllarda Türkiye'de makale sayılarının artış hızında düşme gözlendiğine dikkati çeken Akbulut, şunları kaydetti:

"Yayın sayılarımız, yavaş da olsa arttığı halde Türkiye'nin yayın başına düşen atıf sayısı dünya ortalamasının altında kaldı. Bu düşüşün nedeni, son yıllarda etki değeri çok düşük veya sıfır olan dergilerde yayımlanan Türkiye kaynaklı makale sayılarının artması. Bu tür yayınların oranı, bazı üniversitelerimizde dünya ortalamasının çok üstünde. Üniversite yöneticilerinin, atama ve yükseltmelerde etki değeri yüksek dergilerdeki makaleleri çok yüksek puanlarla değerlendirmeye alması bu sorunun çözülmesine yardımcı olacaktır."

Etki değeri çok düşük makaleler nedeniyle Türk üniversitelerinin dünya sıralamalarındaki yükselişinin çok yavaşladığını ifade eden Akbulut, bunun bazı bilim alanlarında sıralamalarda geriye düşülmesine neden olduğunu belirtti.

Akbulut, "Üniversitelerimizin çoğunda bilimsel yetkinliği yüksek olan akademisyenlerimizin yüzdesi, çok sayıdaki ülkenin üniversitelerinden daha yüksek. Üniversite yöneticilerimizin, dünyanın en saygın dergilerinde makale yayımlayan ve dünyanın önde gelen üniversitelerindeki bilim insanlarıyla ortak araştırmalar yapan akademisyenleri desteklemeleri yararlı olmaktadır." diye konuştu.

Rapora katkı sunanlara teşekkür eden Akbulut, tüm üniversitelerin Kovid-19 salgınını zararsız olarak atlatıp akademik etkinliklerini kısa sürede eksiksiz şekilde başlatmaları umuduyla sıralamanın yükseköğretim kurumları, akademisyenler ve öğrenciler için yararlı olması temennisinde bulundu.

Akbulut, üniversitelerin konumunu detaylı olarak incelemek isteyenlerin listeye "http://tr.urapcenter.org" adresinden ulaşabileceğini kaydetti.

AA