Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarına göre, Türkiye'de 2008'de 4 kişi olan ortalama hanehalkı büyüklüğü azalma gösterdi ve 2021'de 3,23 kişiye düştü.

İllere göre incelendiğinde, 2021'de ortalama hanehalkı büyüklüğünün en yüksek olduğu il 5,46 kişiyle Şırnak oldu. Bu ili 5,12 kişiyle Şanlıurfa ve 4,94 kişiyle Hakkari izledi.

Ortalama hanehalkı büyüklüğünün en düşük olduğu il ise 2,57 kişiyle Çanakkale olarak hesaplandı. Bu ili, 2,60 kişiyle Tunceli ve 2,63 kişiyle Giresun takip etti.

ADNKS sonuçlarına göre, 2014'te yüzde 13,9 olan yalnız yaşayan fertlerden oluşan tek kişilik hanehalklarının oranının 2021'de yüzde 18,9'a yükseldiği görüldü.

Tek çekirdek aileden oluşan hanehalklarının oranı, 2014'te yüzde 67,4 iken, geçen yıl yüzde 64,4'e düştü. Diğer yandan, geniş aile olarak tanımlanan ve en az bir çekirdek aile ve diğer kişilerden oluşan hanehalklarının oranı aynı dönemde yüzde 16,7'den yüzde 13,5'e geriledi.

Çekirdek aile bulunmayan birden fazla kişiden oluşan hanehalklarının oranı 2014'te yüzde 2,1 iken, 2021 yılında yüzde 3,2'ye yükseldi.

En yüksek tek kişilik hanehalkı oranı Tunceli'de

İllere göre hanehalkı tipleri incelendiğinde, geçen yıl tek kişilik hanehalklarının oranının en yüksek olduğu il yüzde 29 ile Tunceli çıktı. Bu ili yüzde 28,8 ile Gümüşhane ve yüzde 28,2 ile Giresun izledi.

Öte yandan, tek kişilik hanehalklarının oranının en düşük olduğu iller ise yüzde 10,8'er ile Diyarbakır ve Batman olarak kayıtlara geçti. Bu illeri yüzde 11,2'şer ile Van ve Adıyaman takip etti.

Aynı dönemde tek çekirdek aileden oluşan hanehalklarının oranının en yüksek olduğu il yüzde 72,1 ile Adıyaman oldu. Bu ilin ardından yüzde 71,9 ile Osmaniye ve yüzde 71,7 ile Gaziantep geldi. Tek çekirdek aileden oluşan hanehalklarının oranının en düşük çıktığı il ise yüzde 53,3 ile Tunceli olarak belirlendi. Bu ili yüzde 54,9 ile Yalova ve yüzde 55,5 ile Artvin izledi.

Hanehalklarının yüzde 10,1'i tek ebeveyn ve çocuklu

Türkiye'de 2021'de toplam hanehalklarının yüzde 10,1'ini tek ebeveyn ve çocuklardan oluşan hanehalkları oluşturdu. Toplam hanehalklarının yüzde 2,3'ünü baba ve çocuklar, yüzde 7,8'ini ise anne ve çocukların bulunduğu hanehalklarının oluşturduğu belirlendi.

Tek ebeveyn ve çocuklardan oluşan hanehalklarının oranının en yüksek olduğu il, geçen yıl yüzde 12,5 ile Bingöl olarak kayıtlara geçti. Bu ili, yüzde 12,1'er ile Adana ve Elazığ izledi. Bu oranın en düşük olduğu iller ise yüzde 7,6'şar ile Tokat ve Ardahan, yüzde 7,7'şer ile Yozgat ve Kars olarak tespit edildi.

Toplam hanehalkları içinde anne ve çocuklardan oluşan hanehalklarının oranının en yüksek olduğu iller, yüzde 9,6 ile Bingöl, yüzde 9,3 ile Adana, 9,1'er ile İzmir ve Elazığ olurken, bu oranın en düşük olduğu iller ise yüzde 5,3 ile Ardahan, yüzde 5,7'şer ile Yozgat ve Kars çıktı.

Baba ve çocuklardan oluşan hanehalklarının oranının en yüksek olduğu iller ise yüzde 3,8 ile Kilis, yüzde 3,3 ile Malatya ve yüzde 3,2 ile Batman olarak sıralandı. Bu oranın en düşük olduğu iller ise yüzde 1,7 ile Nevşehir, yüzde 1,8 ile Tokat ve Sinop olarak belirlendi.

Geniş aileler en çok Hakkari'de

Geniş aileden oluşan hanehalklarının oranının en yüksek olduğu il, 2021'de yüzde 24 ile Hakkari oldu. Bu ili yüzde 22,6 ile Şırnak ve yüzde 21,3 ile Batman izledi. Bu oranının en düşük olduğu il ise yüzde 8,7 ile Eskişehir olarak tespit edildi. Eskişehir'i yüzde 9,4 ile Çanakkale ve yüzde 9,6 ile Niğde takip etti.

Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarına göre, 2021'de toplam resmi evlilikler içinde, son evliliğinde birinci dereceden kuzenleri ile akraba evliliği yapmış 16 ve üzeri yaştaki bireylerin oranı yüzde 8,3 oldu. Akraba evlilikleri akrabalık türüne göre incelendiğinde, akraba evliliği yapmış bireylerin yüzde 46,6'sının hala/dayı çocukları ile yüzde 27,2'sinin amca çocukları ile ve yüzde 26,2'sinin ise teyze çocukları ile evli olduğu görüldü.

2010'da gerçekleşen resmi evlenmelerin yüzde 5,9'unu akraba evliliği oluştururken, bu oran sürekli düşüş göstererek 2016'da yüzde 4,6'ya, 2021'de yüzde 4'e geriledi.

Geçen yıl toplam evli bireyler içinde son evliliğinde akraba evliliği yapmış 16 ve üzeri yaştaki bireylerin oranının en fazla olduğu il, yüzde 20,5 ile Mardin oldu. Bu ili yüzde 18,4 ile Şanlıurfa, yüzde 17 ile Siirt ve Diyarbakır izledi. Bu oranının en az olduğu iller ise yüzde 1,1 ile Edirne, yüzde 1,5 ile Kırklareli ve yüzde 2 ile Çanakkale olarak kayıtlara geçti.

Akraba evliliği oranının 2021'de en yüksek olduğu ilin yüzde 18,4 ile Şanlıurfa olduğu gözlendi. Bu ili, yüzde 13,9 ile Muş ve yüzde 13,7 ile Mardin izledi. Akraba evliliği oranının en düşük olduğu il yüzde 0,4 ile Edirne, yüzde 0,7 ile Bartın ve Çanakkale olarak sıralandı.

Çocukların velayeti çoğunlukla anneye verildi

Yaşam Memnuniyeti Araştırması 2021 sonuçlarına göre, kendilerini en çok ailelerinin mutlu ettiğini belirtenlerin oranı yüzde 67,6 oldu. Bireylerin mutluluk kaynağı olan kişiler sıralamasında bunu yüzde 16,8 ile çocuklar, yüzde 4,1 ile eş, yüzde 4 ile anne/baba, yüzde 4 ile kendisi ve yüzde 2,1 ile torunlar takip etti.

ADNKS sonuçlarına göre, geçen yıl Türkiye'de 22 milyon 738 bin 300 çocuk içinde babası vefat etmiş çocuk sayısının 272 bin 361, annesi vefat etmiş çocuk sayısının 82 bin 968, hem annesi hem babası vefat etmiş çocuk sayısının ise 4 bin 451 olduğu görüldü.

Babası vefat etmiş erkek çocuk sayısı 139 bin 707, kız çocuk sayısı 132 bin 654, annesi vefat etmiş erkek çocuk sayısı 42 bin 228, kız çocuk sayısı 40 bin 740, hem annesi hem babası vefat etmiş erkek çocuk sayısı 2 bin 287, kız çocuk sayısı 2 bin 164 oldu.

Boşanma istatistiklerine göre, kesinleşen boşanma davalarıyla geçen yıl 174 bin 85 çift boşandı, 165 bin 937 çocuk velayete verildi. Boşanma davaları sonucu çocukların velayetinin çoğunlukla anneye verildiği görüldü. Velayetlerin yüzde 76,1'ini anne, yüzde 23,9'unu baba aldı.

Hanehalkı bilişim teknolojileri kullanım araştırması sonuçlarına göre, evden internete erişim imkanına sahip olan hanelerin oranı 2004'te yüzde 7 iken 2021'de yüzde 92 oldu. Diğer yandan, hanelerde dizüstü, tablet, netbook gibi taşınabilir bilgisayar bulunma oranı yüzde 0,9'dan yüzde 49,5'e, cep telefonu/akıllı telefon bulunma oranı yüzde 53,7'den yüzde 99,3'e yükseldi.

Yoksulluk oranı yüzde 21,3

Gelir ve yaşam koşulları araştırması sonuçlarına göre, eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 60'ı dikkate alınarak belirlenen sınıra göre yoksulluk oranı 2021'de yüzde 21,3 olarak hesaplandı.

Hanehalkı tipine göre yoksulluk oranı incelendiğinde ise tek kişilik hanehalklarının yüzde 10,4'ünün, tek çekirdek aileden oluşan hanehalklarının yüzde 20,9'unun, geniş ailelerden oluşan hanehalklarının yüzde 27,2'sinin, çekirdek aile bulunmayan birden fazla kişiden oluşan hanehalklarının ise yüzde 16,6'sının yoksulluk sınırının altında yaşadığı görüldü.

Kendilerine ait konutta oturanların oranı yüzde 57,5

Gelir ve yaşam koşulları araştırması sonuçlarına göre, 2021'de konutların mülkiyet durumları incelendiğinde, fertlerin yüzde 57,5'inin oturdukları konutun kendilerine ait olduğu, yüzde 26,8'inin ise kiracı olduğu görüldü. Lojmanda oturanların oranı yüzde 1,2, kendi konutunda oturmayıp kira ödemeyenlerin oranı ise yüzde 14,6 olarak kayıtlara geçti.

Fertlerin yüzde 34,3'ünün 2021'de izolasyondan dolayı ısınma sorunu, yüzde 33,9'unun sızdıran çatı, nemli duvarlar, çürümüş pencere çerçevesi gibi nedenlerle sorun yaşadığı, yüzde 23,4'ünün trafik veya endüstrinin neden olduğu hava kirliliği, çevre kirliliği veya diğer çevresel sorunlar yaşadığı görüldü.

aa