Hortumların oluşumunun büyük ölçüde atmosferik olaylarla bağlantılı olduğunu belirten Türkeş, son 20 yıla kadar dünyada ağırlıkla Meksika Körfezi ile ABD’nin orta güneyinden orta bölümüne kadar olan alanlarda yayılan hortum coğrafyasının genişlediğini söyledi.

Prof. Dr. Türkeş, hortum oluşum sıklıklarındaki değişimler kadar şiddet ve etkilerindeki artışın da küresel iklim değişikliği ile alakalı olduğunu vurgulayarak iklim modelleme çalışmalarının yüzey ve atmosfer sıcaklıkları, buharlaşma ve atmosferdeki su buharı içeriğinin artmasının hortum oluşum sıklığını ve şiddetini artıracağını gösterdiğini dile getirdi.

Türkiye'de 30 sene önce rastgele görülen hortum olaylarının arttığına dikkati çeken Türkeş şöyle konuştu:

"Daha çok Akdeniz’de Antalya ve İskenderun körfezlerinde görülüyordu. Son 20 yılda hortum olaylarının sayısında ve alansal dağılışında ciddi bir artış gözlendi. Artık Türkiye’nin bütün kıyı bölgelerinde, özellikle Marmara Denizi çevresi, Batı Karadeniz, Doğu Karadeniz, Güney Batı Anadolu kıyıları, İzmir yöresi, Edremit Körfezi, en sık olarak Batı Akdeniz'de Antalya Körfezi ve Doğu Akdeniz'de İskenderun Körfezi çevresinde hortum olaylarının sayısında belli bir artış var. Giderek hortum klimatolojisi oluşuyor.”

En riskli yerler

İzmir’in Çeşme ilçesinde geçen kış ve 7 Aralık’ta görülen hortumun bir Akdeniz siklonunun soğuk cephesinin geçişi ile alakalı olduğunu belirten Türkeş şunları kaydetti:

"Geçmişte bu kadar nemli, ılık koşullar bu mevsimde yaşanmıyordu. Küresel ısınma bir yandan yüzey sıcaklıklarını, bir yandan da buharlaşmayı ve havanın nem içeriğini artırdığı için bu olaylar çok daha şiddetli olabiliyor. İklim değişikliği, küresel ısınmanın şiddeti arttıkça bu koşullar daha fazla hortum oluşumunu tetikleyecek gibi duruyor. Hortum açısından en riskli yerler Marmara Denizi çevresi, Batı ve Doğu Karadeniz kıyıları, Edremit ve İzmir körfezleri, Çeşme Yarımadası ile Güney Batı Anadolu kıyılarıdır."

"Fırtınalara uyumlu kentsel tasarımlar yapılmalı"

Prof. Dr. Türkeş, hortumların oluşturacağı zararlara karşı tedbir alınabileceğini dile getirerek "Fırtınalara karşı daha uyumlu kentsel tasarımlar yapılmalı. Bina süslemeleri, çatılar, binaların eklentileri, tabelalar artık daha kuvvetli fırtınalar oluşabileceği düşünülerek yapılmalı. Yapıların daha az pürüzlü yüzeyler oluşturacak şekilde sağlam yapılması gerekir." dedi.

Türkiye’deki son hortumlar

Aralık ayının başından bu yana İzmir ve Bayburt’ta hortum görüldü.

İzmir’in Çeşme ilçesinde 7 Aralık’ta hortum nedeniyle 12 evin çatısı ile bir ahırda hasar oluşmuştu. Bayburt’un Saraycık köyünde 8 Aralık’ta yaşanan hortum ve şiddetli rüzgar da 5 evin çatısını uçurmuş, elektrik trafosuna zarar vermişti.

aa