Telefon numaraları rehberde, şifreler tarayıcıda, en önemli bilgiler bile notlarda kayıtlı. Günümüzde artık kimse aklında bir şeyler tutmak ya da ezberlemek zorunda kalmıyor. Ancak bu durum zihnimizi tembelleştiriyor ve bir şeyler ezberlemek gerektiği zaman bazı hafıza teknikleri kullanmak gerekiyor. Aslında zihninizde kıvılcımları uçuşturmak için uygulayabileceğiniz bazı hafıza teknikleri var.

Hafıza teknikleri, insanı bir anda beyni süper kapasite ile çalışan Einstein gibi bir dahi yapmıyor. Yalnızca bazı nedenlerden ötürü körelen ezber yapma yeteneğimizi yeniden eski günlerine döndürmeyi hedefliyor. Listemizdeki hafıza teknikleri ile üzerinde çalıştığınız şeyi bir daha unutmamak üzere belleğinize kazıyabilirsiniz. Hatırlamak istemediğiniz şeyler için unutma teknikleri ise başka bir yazının konusu olabilir.

Ezber yaparken kullanabileceğiniz hafıza teknikleri

-Hatırlamak istediğiniz şeyin ilgi çekici yanını bulun.
-Görsel hafızanızı kullanın.
-Hatırlamak istediğiniz şeyi parçalayarak zihinsel bir bağlantı kurun.
-Bildiğiniz şeylerle hatırlamak istediğiniz şey arasında bağlantı kurun.
-Hafıza teknikleri arasında en önemlisi; yazarak öğrenin.
-Zihninizde özet oluşturun.
-Uykunuzu ihmal etmeyin.
-Zihin egzersizleri yapın.
-Beden egzersizleri yapın.
-Hafıza teknikleri çalışmalarınızı öğleden sonra yapın.

Hatırlamak istediğiniz şeyin ilgi çekici yanını bulun

Kabul edelim, kimse ilgisini çekmeyen bir şeyle ilgili bilgileri aklına tutmak istemez ya da tutamaz. İstemeseniz bile aklınızdan çıkarmamanız gereken bir bilgiyi, örneğin iş arkadaşınızın adı, unutmamak için ilgi çekici bir yan bulun. İsme göre bir lakap takabilir, sevdiğiniz bir roman kahramanı ile o kişiyi özdeşleştirebilir ya da zor da olsa onu özel yapan bir nokta keşfederek isim ile arasında bağlantı kurabilirsiniz. 

Görsel hafızanızı kullanın

Bazı insanların daha güçlü olsa da herkesin temel bir görsel hafıza gücü vardır. Görsel hafızanızı hatırlamak istediğiniz şey için kullanın. Örneğin; adını hatırlamak istediğiniz bir kişi ile bıyığını, marketten alacağınız peynirin markası ile rengini, eniştenizin arabasının plakası ile arabanın kendine özel jant kapaklarını zihninizde birleştirebilirsiniz. Böylece bu iki öğe zihninizde birbirini destekleyen bilgiler olarak yer edeceklerdir.

Hatırlamak istediğiniz şeyi parçalayarak zihinsel bir bağlantı kurun

"Parçala - kendin bağla" yönteminin en sık kullanıldığı alan, hepimizin sahip olduğu TC kimlik numaraları ya da telefon numaralarıdır. 11 haneli kimlik numaralarımızı ya da yine 11 haneli telefon numaralarımızı milyar, milyon gibi değerler üzerinden değil; ikili, üçlü ya da dörtlü kombinasyonlar halinde aklımızda tutuyoruz. Bu yöntemi, neredeyse aklınıza gelen her şey için kullanabilirsiniz.

Bildiğiniz şeylerle hatırlamak istediğiniz şey arasında bağlantı kurun

Adventures in Memory (Hafızadaki Maceralar) kitabının yazarları Ylva Ostby ve Hilde Ostby’nin örneğini yerelleştirerek anlatmak gerekirse; “Bu fotoğraftaki adam, Ahmet Amca'nın geçen yıl gittiği Antalyalı Mehmet.” tamlaması ile aslında Mehmeti'i bir daha unutmanız imkansız. Böyle bir “tanıdıklık” bağlantısı kurarak o ismin ya da o herhangi bir şeyin zihninizdeki diğer verilerle tutunmasını ve kaybolmamasını sağlarsınız. Bir nevi yeni bilgiyi, arkadaşlarının yanına koymak gibi düşünebilirsiniz.

Hafıza teknikleri arasında en önemlisi; yazarak öğrenin

Okuma, pasif bir eylemdir. Bu nedenle çoğu zaman kitap okumak uykumuzu bile getirebilir. Ancak yazmak, zihnin en aktif olduğu eylemlerden biridir. Bir yandan okuyup, bir yandan aynı şeyi yazmak zihinde çift dikiş etkisi yapacaktır. Zihnin hem geliş hem de gidiş yollarında iz bırakan bilgileri unutmak çok daha zor olacaktır. Özellikle sınava çalışan öğrenciler, bu yöntemden şaşmamalıdırlar. Yazarak çalışma tekniğinin en sık karşımıza çıktığı hafıza yöntemlerinden birisi de Pomodoro Tekniği ile ders çalışmaktır.

Zihninizde özet oluşturun

Dünyanın en karmaşık şeyini okuduğunuzu ve bunu ezberlemek zorunda olduğunuzu hayal edin. Başkalarının cümleleri ile anlatıldığı yetmezmiş gibi size hiçbir anlam ifade etmeyen bu cümleleri alın ve kendi özetinizi oluşturun. Örneğin; bir sayfalık bir metni okuduktan sonra, okuduklarınızın bir özetini anlatın ya da yazın. Bu işlemi birkaç kez tekrar ettikten sonra artık o karmaşık, başkalarının kurduğu cümleler sizin zihninizin bir ürünü olacaklar. 

Uykunuzu ihmal etmeyin

Nasıl ki tüm teknolojik ürünleri ara sıra uzun süreli kapatmak ve kullanmadığımız zamanlarda uykuya almak gerekiyor, bedenimize ve zihnimize de bunu yapmamız gerekiyor. Uyku saati kişiye göre değişse de önemli olan sabah kalktığınızda dinlenmiş olarak uyanmanız. Aynı şekilde gün içinde, çalışmaya başlamadan önce de dinlendirici kısa uykular ile zihninizde önbellek temizlemesi yaparak çok daha verimli bir şekilde çalışabilirsiniz.

Zihin egzersizleri yapın

Özellikle ilerleyen yaşlarda artan zihin bozulmasını riskini azaltmak için her daim zihni meşgul tutmalı, çalıştırmalıyız. Bulmaca çözmek gibi etkisi tartışılmaz bir zihin egzersizinin yanı sıra; yeni bir dil öğrenmek, kitap okumak, yazı yazmak da en önemli zihin çalıştırma egzersizlerinden bazılarıdır. Örneğin, bir günlük tutmak ve daha sonra yazdıklarınızı okumak bile başarılı bir zihin egzersizi olacaktır.

Beden egzersizleri yapın

Sağlam kafa sağlam vücutta bulunur, bu nedenle beden egzersizleri de en az zihin egzersizleri kadar zihin güçlendirir. Psychology Today internet sitesinde yayınlanan Alex Lickerman’ın makalesine göre; haftada toplam 150 dakikalık bir yürüyüş yapmak bile zihni güçlendiren bir beden egzersizi olarak kabul ediliyor. Elbette, kas gücünüze göre yapacağınız egzersizlerin yoğunluğunu daha da arttırabilirsiniz.

Hafıza teknikleri çalışmalarınızı öğleden sonra yapın

Bazıları kendini ‘gündüz insanı’ bazıları ise ‘gece insanı’ olarak tanımlar. Bu noktada önemli olan, günün hangi saatinde gerçekten uyanık olduğunuzdur. Genel olarak tüm insanlar öğleden sonra saatlerinde günün en uyanık anlarını yaşarlar. Bu nedenle bir çalışma yaparken, bir şeyler ezberlerken öğleden sonra saatlerini tercih etmelisiniz. Bu çalışma saatlerini düzenli olarak takip ederseniz sonuçların şaşırtıcı olacağını göreceksiniz.

Çok unutkan oldum, vücudumda vitamin eksik, hiçbir şeyi aklıma tutamıyorum dememek, ezber yapmayı kolaylaştırmak için uygulayabileceğiniz bazı hafıza tekniklerini anlattık. Listedeki hafıza tekniklerini düzenli olarak uyguladığınız zaman zihninizin daha berrak ve güçlü olduğunu hissedeceksiniz. 

webtekno