Türkiye yeni bir anayasa metni ile tanışmaya hazırlanıyor. 18 Maddelik yeni anayasa değişikliği taslağının 2.Tur oylamaları bugün yapılacak. TBMM'de oylanacak olan Yeni Anayasa, 367 Salt Çoğunluk ile kabul oyu alması halinde referandum olmaksızın devreye girecek. Bu da Türkiye'nin Cumhurbaşkanlığı Sistemi ile tanışması anlamına geliyor. Toplumda Başkanlık Sistemi olarak da bilinen Yeni Anayasa'nın içerdiği yeni sistem, eğer TBMM'de 330'dan fazla evet oyu alır ise, Yeni Anayasa bir referandum ile halka sorulacak.

Yeni Anayasa taslağı konusunda toplumun kafasında pek çok soru işareti bulunuyor. Öncelikle Yeni Anayasa Maddeleri bu soruların başında geliyor. Fakat maddelerin dışında, Yeni Anayasa'nın ve Cumhurbaşkanlığı Sistemi'nin neler getirdiği ve getireceği toplumun en merak ettiği soruların başında geliyor.

2017'nin ilk aylarında referandum'a gitmesine kesin gözü ile bakılan Yeni Anayasa'yı sizler için inceledik.

Yeni Anayasa'da ne gibi yenilikler getiriyor?

1. Milletvekili Sayısı: Eski sistemde 550 olan Milletvekili sayısı, Yeni Anayasa taslağı ile birlikte 600 olarak belirlenecek. Yeni Anayasa kabul görürse, artık Milletvekili sayısı 550 değil, 600 olacak. Bu da halkın temsil sayısının ve oranının artması anlamına geliyor.

2.Milletvekili Seçilme Yaşı: Eskiden 25 Yaş altı bir birey Milletvekili olarak seçilemiyordu. Yeni Anayasa ile birlikte Milletvekili Seçilme Yaşı 18 olarak belirlendi.

3.Seçimler: Milletvekili Seçimleri, bir diğer deyişle "Genel Seçimler", 5 yılda bir yapılacak. Bu konuda daha önce bir Anayasa Değişikliği ile süre 5 yıla çekilmişti. Yeni Anayasa ile gelen değişiklik ise 5 yıl sonunda artık Cumhurbaşkanlığı Seçimi'nin de 5 yılda bir yapılacak olması. Yani halk, 5. yılın sonunda Cumhurbaşkanı'nı meclis ile birlikte değiştirebilecek.

4. Cumhurbaşkanlığı adaylığı: Yeni Anayasa ile birlikte Cumhurbaşkanlığı Adaylığı için şartlar da değişiyor. Öncelikle Cumhurbaşkanlığı'na aday göstermek için Meclis'in yüzde 5'lik bir kısmı da Cumhurbaşkanı Adayı seçebiliyor. Bu da 100.000 Kişilik bir temsil oranının bile Cumhurbaşkanı adayı gösterebileceği anlamına geliyor.

5.Cumhurbaşkanı'na yürütme yetkisi: Cumhurbaşkanı, artık yürütme ile ilgili konularda Kararname çıkarabilecek. Yani eskiden Bakanlar Kurulu'nda olan bu yetkiyi Cumhurbaşkanı da paylaşabilecek. Ayrıca Cumhurbaşkanı, seferberlik, OHAL gibi kararları verebilecek. Özellikle Cumhuriyet'e karşı bir ayaklanma, bir tehdit veya seferberlik gerektiren durumlarda Cumhurbaşkanı'na OHAL yetkisi doğrudan Yeni Anayasa ile veriliyor.

6.Cumhurbaşkanı Yardımcısı: Cumhurbaşkanlığı Sistemi'nde, Cumhurbaşkanı bir veya birden fazla yardımcı atayabilecek

7.Denetleme: Yeni Anayasa ile birlikte getirilmek istenen en önemli yenilik ise Cumhurbaşkanı'nın icraatlerini denetleme yetkisinin Meclis'e verilecek olması. TBMM'nin salt çoğunluğu, Cumhurbaşkanı'nın mevcut kanunlara aykırı iş yaptığını tespit etmesi halinde, Cumhurbaşkanı hakkında soruşturma açılması istenebilecek.

8. OHAL: Olağanüstü Hal Durumlarında Cumhurbaşkanı'nın çıkartacağı kararnameler, olağan dönem kararnamelerinin tabi olduğu sınırlamalara bağlı olmayacak.

9. Bütçe: Cumhurbaşkanı, Bütçe kanun teklifini Meclis'e sunacak.

10. HSYK: Yeni Anayasa ile birlikte Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu'nun da yapısı değişecek. HSYK'nın yeni adı Hakimler ve Savcılar Kurulu olacak. 13 Üyeden oluşacak ve 2 daire olarak çalışacak. Kurulun 4 üyesini Cumhurbaşkanı, 7 üyesini TBMM seçecek. Adalet Bakanlığı Müsteşarı, kurulun tabii üyesi olacak.

11. Anayasa Mahkemesi. Anayasa Mahkemesi de Yeni Anayasa ile birlikte değişiyor. Yeni Anayasa ile birlikte Anayasa Mahkemesi üye sayısı 17'den 15'e düşürülecek.

12. Askeri Mahkemeler: Disiplin Mahkemeleri dışında, Askeri Mahkemeler komple kalkacak.

Yeni Anayasa'daki bu değişiklikler ne anlama geliyor?

Yeni Anayasa ile gelecek yenilikler arasında ilk göze çarpan, yönetimde çift başlılığın sonlandırılması olacak. Çift başlılığın bitmesi ile birlikte artık Cumhurbaşkanı en yetkin merci olacak. Bu da bürokratik pek çok engeli ortadan kaldıracak.

Ayrıca askeri vesayet gibi Türkiye'nin belli başlı problemleri arasında bir problem de çözülmüş oluyor. Özellikle Askeri Mahkemelerin kaldırılması bu konuda atılmış en önemli adım olarak karşımıza çıkıyor.

Bir diğer dikkat çekilen nokta ise, Türkiye'nin en çok zarar gördüğü konuların başında gelen Koalison sistemi'nin de bu anayasa ile ortadan kalkması olarak değerlendiriliyor.

Risalehaber.com