33/56- “Şu bir gerçek ki, Allah ve melekleri Peygambere salât ederler. Ey iman edenler! Siz de ona salât u selâm edin.”

Allah, Peygamber’e her zaman hususî rahmetiyle muamele eder ve O’nu yüceltir; melekleri ise, O’nun kendisi için takdir edilmiş makamına yükselmesi ve dininin zaferi için O’na daima dua ederler. Ey iman edenler! Siz de tam bir sadakat ve samimiyetle O’na tâbi olun ve Allah’ın rahmet ve selâmı O’na olsun diye dua edin ve tam bir teslimiyetle O’nun davasına maddi manevi her türlü desteği verin.

Salât kelimesi sözlükte “dua, tazim, ibadet, rahmet, namaz” gibi anlamlara gelmekte olup çoğulu salavâttır.

İbn Manẓūr (öl. 711/1311) Lisanu’l-Arab’da kelimeye yukarıda saydığımız öncelikli anlamların yanı sıra “bir şeyin arkasında durmak onu takip etmek” şeklinde bir anlam vermiştir. İbn Manẓūr, Hz. Peygamber için “Allahumme-salli ala Muhammed” demenin manasının “Allah’ım dünyada onun adını yücelterek, davetini izhar ederek ve şeriatını baki kılarak onu saygın kıl; ahirette de ümmetine şefaat etmesini sağla, ecrini ve sevaplarını kat kat yap” olduğunu, Allah’ın bize ona salât etmemizi emretmesinin manası hakkında da bizim ona gereği gibi salât edemeyeceğimiz için Allah’tan yardım dileyerek bizim onun için “Allahumme salli ala Muhammed” dememiz olduğunu söylemektedir. Allah’ın Hz. Muhammed’e salât etmesi ona en büyük desteğidir.

Ayet metnindeki “yusallûne” fiili bir şeyi bırakmamak sürekli arkasında durmak anlamına gelir ki âyette Allah Hz. Peygamber’inin arkasında olduğunu ve melekleriyle onu desteklediğini göstermektedir. Kur’ân’ın bütünlüğü içinde bakıldığında da bu anlamın ön plana çıktığı görülmektedir. (Bkz. Enfāl 63; Tevbe 40; Tahrim 4.) (1)

“Peygamberimiz her Müslümana her gün salât etme sorumluluğu vardır dediğinde, bir adam Hz. Peygamberimize gelip, salâtı kastederek bize ne kadar da ağır bir şey getirdin dedi. Hz. Peygamberimiz de; marufu emretmen salât, münkerden sakındırman salât, zayıf birinin yükünü kaldırman salât, yolda eziyet veren bir şeyi kaldırman salât, namaza (sâlat’a) her adımın senin için salâttır” buyurdu. (2)

Peygambere salât etmek; O’nun davasını benimsemek, İslamiyet’in hak ve hakikat olduğunu yaymak için maddi manevi her türlü desteği vermektir.

1-Çiftçi, Nurettin, (2023). “Aḥzāb Sûresinin 56. Âyetinde Geçen “Salât” Kavramının Sûre Bütünlüğü İçindeki Anlamı Üzerinde Bir Değerlendirme”. Türkiye İlahiyat Araştırmaları Dergisi 7/3 (2023), 537-559.)
2-Cahit Karaalp, Salât Kavramının Semantik Analizi, İ.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi Bahar 2018 / 9(1) 173-212, Ebû Hâtem er-Râzî, Kitâbu’z-Zînê, II. 735-740.