Tarihler 27 Mayıs 1960'ı gösterdiğinde, "Yeter! Söz Milletin" sloganı ile yola çıkmış, "Demirkırat" yani "Demokrat" bir yönetimin üstüne bir baskı ve zorlama yumruğu inecekti.

Yıllardır Türkçe okunan ezanı tekrar Arapça yaparak, Müslüman halkın üzerindeki "seküler" ve "materyalist" baskıyı kaldırarak gerçek Demokrasinin dersini hafızalara ince ince işleyen Adnan Menderes ve Demokrat parti hükümeti, "Türkiye'yi kardeş kavgasına götürmek" gibi asılsız bir suçla itham edilerek iktidardan zorla indirildiğinde tarihler 27 Mayıs 1960'ı gösteriyordu.

27 Mayıs 1960 darbesi nedir? Kimler tarafından yapıldı?

Türkiye, Demokrasi yolculuğunu uzun ve zorlu bir süreçle yaşadı. Bu zorluğun en büyük bedelini de 1946'da sözde Demokratik Rejime geçen Türkiye'nin ilk halk desteği ile iktidara gelen partisi Demokrat Parti ödedi.

1940'ların Dünyası'na Diktatörler ve Tek adam rejimleri damgasını vurmuştu. Almanya'da Adolf Hitler, İspanya'da  Francisco Franco, İtalya'da Benito Mussolini, Rusya'da Joseph Stalin ve 40'lı yılların sonuna doğru Çin'de Mao Zedong gibi diktatörler, ülkelerini ve Dünya'yı genelde felakete sürüklemiş, pek çoğu devrilmiş veya devrilmeyenleri Dünya'yı kutuplaştırmıştır.

Bu yılların Türkiye siyasi ortamı da pek farklı değildi. İnönü ve Milli Şef döneminde Halk ile İktidar ilişkileri Dünya'dan biraz farklı seyredecekti. Pek çok Dünya diktatörü, bir şekilde halkın desteğini veya tek adamlık hayranlığı ile başta durup, bu desteği kötü yönde kullanmaları sonucu felakete giderken, CHP çevresi, kurucu hükümet olmanın getirdiği rahatlık ile pek çok "alternatif" girişimlerini bertaraf etmiş ve halkın sesine kulak vermekten fersah fersah uzak kalmıştı. Yani Türkiye'de halk kitleleri ile iktidarın arası bir hayli soğuk, bir hayli açıktı.

Bu ortam içerisinde CHP, ilk çatlağını mecliste görüşülen Varlık Vergisi yasası sırasında verdi. 4 Kişi bu yasaya itiraz ederek parti içinde muhalefet oluşturmuş, zamanla partiden ayrılarak Demokrat Parti'yi de kurmuştur.

Bu isimler Adnan Menderes, Refik Koraltan, Fuat Köprülü ve Celal Bayar olacaktı.

Bu isimlerin başlattığı genç hareket, bir dönem muhalefetin ardından 1950 yılında geldiği iktidardan, 1960'da zorla indirildi.

27 Mayıs'a giden yol

Türkiye'de 1946 yılında çok partili hayata geçilmesinin ardından 1950 yılında iktidara gelen DP, 10 yıl iktidarda kaldı. DP iktidarının son dönemlerinde ülkede birileri tarafından kasten çıkartılan gerilim havası ise bir kutuplaşma ortamı doğurmuştu.

Bunlara bir kaç örnek verecek olursak; Muhalefet partisi CHP'nin genel başkanı İsmet İnönü, bazı yurt gezilerinde saldırıya uğradı. Üniversite öğrencileri, hükümet aleyhine gösterilere başladı. İstanbul Beyazıt Meydanı'nda üniversite öğrencilerinin eylemi sırasında Orman Fakültesi öğrencisi Turan Emeksiz, polis kurşunuyla hayatını kaybetti.

Ülkede yaşananlar nedeniyle İstanbul ve Ankara'da sıkıyönetim ilan edildi. Ankara'da, 5 Mayıs 1960'da bir öğrenci grubu, ''555K'' yani "5'inci ayın 5'inde saat 5'te Kızılay'da" koduyla gösteri düzenledi. 21 Mayıs'ta da Harp Okulu öğrencileri sokağa çıktı ve Zafer Anıtı'na kadar ''sessiz" yürüyüş yaptı.

Darbe...

Tabi bu olaylar, zaten fırsat kollayan dönemin darbecilerini harekete geçirdi. 38 Kişiden oluşan milli birlik komitesi, "DP'nin ülkeyi gitgide bir baskı rejimine ve kardeş kavgasına götürdüğü" gerekçesini ileri sürerek, 27 Mayıs sabaha karşı yönetime el koydu.Ankara Radyosu'ndan okunan bildiriyle ''ihtilal'' duyuruldu.

Cumhurbaşkanı Celal Bayar, Çankaya Köşkü'nde uzunca süren bir mücadele verdikten sonra teslim oldu.

Başbakan Adnan Menderes ise Kütahya'da gözaltına alındı.

Menderes ve Bayar dahil olmak üzere, tüm Demokrat Parti üyeleri tutuklanarak İmralı Adası'nda mahkum edildi.

Ve ülkenin seçilmiş Başbakan'ı ve Hükümet'i, tarihin en utanç verici darbelerinden biri ile görevinden zorla uzaklaştırıldı.

Tarih Adnan Menderes'i ve Demokrat Parti'yi, Demokrasi'ye yaptıkları hizmetler dolayısı ile unutmayacak.

Risalehaber.com