Türkiye'de insansız hava araçlarının (İHA) sürü olarak hareket edebilme yeteneğine sahip olması amacıyla çalışmalar sürdürülürken, havada akıllı görev değişimi yapabilen drone geliştirildi.

Ankara Teknopark'ta faaliyet gösteren Lapis Havacılık Teknolojileri, milli ve özgün yazılım, tasarım ve yerli üretimle İHA'lar geliştirmek için çalışmalar yürütüyor.

Lapis, sahip olduğu kabiliyetlerle hem hava aracı platformları hem de platformlarda kullanılan çeşitli ekipmanlar üretiyor.

Lapis CR-01 Trogon ismi verilen drone, başta keşif gözetleme ve istihbarat görevleri olmak üzere yol güvenliği, sınır güvenliği, petrol-doğalgaz boru hatları güvenliği, haritalama, orman alanları uygulamaları, tarımsal uygulamalar ve afet yönetimi gibi farklı görev ihtiyaçlarına göre farklı faydalı yüklerle donatılabiliyor.

Tamamen özgün donanım ve yazılımla tam otonom görev yapabilen Trogon, yüksek faydalı yük kapasitesiyle zor koşullarda görev icra edebilecek şekilde geliştirildi.

Trogon, üzerinde sabit 12X gündüz kamerası ve takılıp/çıkarılabilir termal kamerasıyla gece gündüz görev yapabiliyor.

Lapis Havacılık Yönetim Kurulu Başkan Vekili Aydın Pehlivanlı, özgün yazılım ve donanımla İHA sistemleri ve faydalı yükler ürettiklerini söyledi.

Bu kapsamda 4 rotorlu multikopter sistemi olan Trogon'u geliştirdiklerini anlatan Pehlivanlı, aracın, savunma alanında keşif gözetleme, sivil alanda ise tarım alanlarının izlenmesi, yol ve petrol-doğalgaz hattı güvenliği gibi amaçlarla kullanılabildiğini ifade etti.

Trogon'un 1,5 kilogram ağırlığa ve 30 dakika uçuş süresine sahip olduğuna işaret eden Pehlivanlı, aracın küçük bir yer sistemi ve tabletle 5 kilometreye kadar anlık veri ve görüntü aktarımı yapabildiğini belirtti.

Aracın, mevcut İHA sistemlerinden farklı olarak havada akıllı görev değişimi yapabildiğini dile getiren Pehlivanlı, şöyle konuştu:

"Örneğin 3 kilometre uzaktaki bir noktayı ya da hedefi inceleyen drone, bataryasının bitmesine yakın dönüş süresini de hesaplayarak yerdeki hazır sisteme 'Bataryam bitiyor, sen kalk' mesajı gönderiyor. Bunun üzerine yerdeki sistem kalkıp, diğerinin olduğu yere giderek görevi devralıyor. Bataryası bitmek üzere olan drone da merkeze iniyor. 9 kiloluk bir sistem çantasıyla bir yer 2 platform, 6 pille kesintisiz şekilde 2,5 saat gözlemlenebiliyor. Bu özellik aynı zamanda sürü özelliğinin de altyapısını oluşturuyor. Tek bir yer kontrol istasyonuyla birden fazla 'drone'u kontrol edebiliyoruz. Aynı anda 2 drone kaldırılıp farklı noktaları inceleyebiliyoruz. Sürü mantığının ilk aşamasını gerçekleştirmiş bulunmaktayız."

Yasak bölge tanımı

Pehlivanlı, diğer sistemlerden farklı olarak yer kontrol istasyonu üzerinden 'drone'lar için uçuşa yasak bölge tanımı da yapabildiklerini söyledi.

Drone görev yerine giderken üzerinden geçmemesi gereken yerin bu şekilde belirlendiğine dikkati çeken Pehlivanlı, aracın bu alana girmeden en kısa rotayı hesaplayarak hedefine ulaştığını bildirdi.

Aracın otopilot özelliği kapsamında yer kontrol istasyonunu takip edebildiğini vurgulayan Pehlivanlı, "Örneğin, bir yürüyüşü çeken polis ya da güvenlik gücü 'drone'u kaldırıp kitleyle birlikte yürüyor. Drone da bu kişinin yanındaki yer kontrol istasyonunu takip edip oraya gidebiliyor. Yani aracı kaldırdığınız yerden uzaklaştığınızda yer kontrol istasyonu neredeyse oraya iniş gerçekleştirilebiliyor." dedi.

Pehlivanlı, Trogon'un uçuş ve görüntü testlerinin gerçekleştirildiğini, birkaç mekanik parçaya ilişkin çalışmanın tamamlanmasıyla 1 ay içinde seri üretime hazır hale geleceklerini kaydetti.

AA