Bismillahirrahmanirrahim

Tabiiyyunun münkir kısmının gittikleri yolun içyüzü ne kadar akıldan uzak ve ne kadar çirkin ve ne derece hurafe olduğu, lâakal doksan muhali tazammun eden Dokuz Muhal ile beyan edilmiş. Sair risalelerde o muhaller kısmen izah edildiğinden; burada gayet muhtasar olmak haysiyetiyle, bâzı basamaklar tayyedilmiştir. Onun için, birden bire, "Bu kadar zâhir ve âşikâre bir hurafeyi nasıl bu meşhur âkıl filozoflar kabul etmişler, o yolda gidiyorlar?" hatıra geliyor.

Evet, onlar mesleklerinin içyüzünü görememişler. Hem, hakikat-i meslekleri ve mesleklerinin lâzımı ve muktezası odur ki, yazılmış herbir muhalin ucunda beyan edilen o çirkin ve müstekreh ve gayr-ı mâkul (Haşiye) hülâsa-i mezhepleri ve mesleklerinin lâzımı ve zarurî muktezası olduğunu gayet bedihî ve katî bürhanlarla, şüphesi olanlara tafsilen beyan ve ispat etmeye hazırım.

Haşiye: Bu risalenin sebeb-i telifi, gayet mütecavizâne ve gayet çirkin bir tarzla, hakaik-i imaniyeyi tezyif edip, bozulmuş aklı yetişmediği şeye hurafe deyip, dinsizliği tabiata bağlayarak, Kur'ân'a hücum edilmesidir. O hücum ise şiddetli bir hiddeti kalbe verdi ki, şiddetli ve galiz tokatları o mülhidlere ve haktan yüz çeviren bâtıl mezheplilere yedirdi. Yoksa, Risale-i Nur'un mesleği, nezihâne ve nazikâne ve kavl-i leyyindir. (Yirmi Üçüncü Lem´a)

Bediüzzaman Said Nursi

SÖZLÜK:

TABİİYYUN : Tabiatçılar, materyalistler, tabiata tapanlar.
MÜNKİR : İnkârcı, kabul etmeyen.
LÂAKAL : En az, hiç değilse, en azından.
MUHÂL : İmkânsız; olması mümkün olmayan.
TAZAMMUN : İçinde bulundurma, içine alma, ihtivâ etme, muhît olma.
MUHTASAR : Kısaltılmış, özet, hulâsa.
TAYYETMEK : Silmek. Kaldırmak. * Mc: Uzun zaman veya mesafeyi az zamanda geçip aşmak.
ÂKIL : Akıllı.
MÜSTEKREH : Tiksinilen. İğrenç. Çirkin.
TEZYİF : Çürütme, küçük düşürme, küçük görme, alaya alma.
GALÎZ : Çirkin, terbiye dışı.
KAVL-İ LEYYİN : Yumuşak söz. Sert olmayan söz. Enâniyetli olmayan söz.