Çocuklarımızın yalan söylemelerine önlemek için neler yapmalıyız?

Bu yazımda çocuklarımızın yalan söyleme gibi olumsuz bir davranış içine girmesine önlemek için sosyal sorumluluklarımızın neler olabileceği paylaşmaya çalışacağım.
Sizce çocuklarımızın yalan söyleme alışkanlığını kazanmalarını önlemek için neler yapılmalıdır?

 Biz anne babalarında bu konuda çocuklarımıza karşı sorumlulukları vardır. Şöyle ki:

—Çocuklarımızın hayal ile gerçeği ayırt etmesini sağlayabiliriz. Çocukları sorduğu hayali varlık ve olaylarla ilgili sorularını doğru cevaplar verebiliriz. Çocuk çizgi filmde izlediği görüntülerden sonra ‘İnsanlar uçabilir mi? hayvanlar konuşabilir mi? Sorularına bunların gerçek hayatta yaşanmayacağına, animasyon olarak insanların uçuyor, hayvanların konuşuyor gibi gösterildiğini anlatabiliriz.

—Çocuk yaptığı yanlış davranışından dolayı cezalandırılmamalıdır. Cezalandırılmaktan korkan çocuk yalan söylemek zorunda kalabilir. Anne-babanın cezalandırmasından dolayı yalan söylemesinin sorumluluğu anne-babaya ait ise de yapılan yanlış davranış çocuğa aittir. Dolayısı ile çocuk korkudan dolayı yine doğru davranışı öğrenemez. Çocuk yalan söylediğinde davranışının sonucu nedenleri ile anlatılmalıdır.

—Çocuğa yalan söylemek için ortam hazırlanmamalıdır. Sehpanın üzerine su dolu koyduğumuz sürahiye düşürüp kıran çocuğa hışımla Sürahiyi sen mi kırdın diye sorduğumuzda çocuk tepki almamak için ‘ben kırmadım ‘diyebilir. Çocuğun bu gibi yanlış davranış da bulunmasına engel olmak için sürahinin çocuğun yetişemeyeceği bir yere bırakılmaması gerekirdi.

—Çocuklara yanlış davranışları karşısında suçlamak, eleştirmek, yargılamak yerine, olayın neden olduğuna dair tahminlerimiz konuşulmalıdır. Herhalde koştururken sehpayı çarptığın için sürahi yere düştü, kırıldı. Veya sürahiye fark etmeden mi düşürdün gibi.

—Biz anne-babalar yalan söylemeyerek çocuklarımıza örnek olmalıyız. Zaman zaman yalan söylemek gibi olumsuz davranışlarda bulunduğumuzda, bizlere örnek alan çocuklarımızda yalan söylemekten çekinmez.

Şöyle bir olay hayal edelim. 10 ve 8 yaşında iki çocuğunu sinemaya götüren anne, bilet alınan gişenin camına ‘8 yaşından küçükler bilet almadan sinemaya girebilir’ yazmaktadır. Anne istese 8 yaşındaki çocuğunun yaşını 8’in altında söyleyerek bilet almayabilir. İsterse de doğruyu söyleyip, bu olumlu davranışı ile çocuklarını örnek olabilir.

Sizce bu anne hangi seçeneği tercih etmiş olabilir?
Siz aynı durumda olsaydınız, hangi yolu seçerdiniz?

Çocuklarımıza Ergenlik dönemine kadar yalan söylenmez davranışı kazandırılmalıdır.

—Çocuk yalan söylemediğinde bu güzel davranışından dolayı takdir etmeliyiz. Doğru söylediği zaman, ‘doğru söylediğin için mutlu oldum’ diyerek takdir ettiğimizde, çocuklar her zaman doğruyu söylemekte hassasiyet gösterecektir.