Bismillahirrahmanirrahim

Sonra, o seyahat-i fikriyeye alışan o mütefekkir misafire, küre-i arz lisan-ı hâliyle diyor ki: "Gökte, fezada, havada ne geziyorsun? Gel, ben sana aradığını tanıttıracağım. Gördüğüm vazifelerime bak ve sayfalarımı oku." O da bakar, görür ki:

Arz, meczup bir Mevlevî gibi iki hareketiyle günlerin, senelerin, mevsimlerin husulüne medar olan bir daireyi, haşr-i âzamın meydanı etrafında çiziyor. Ve zîhayatın yüz bin envâını bütün erzak ve levazımatlarıyla içine alıp feza denizinde kemâl-i muvazene ve nizamla gezdiren ve güneş etrafında seyahat eden muhteşem ve musahhar bir sefine-i Rabbâniyedir.

Sonra sayfalarına bakar, görür ki: Bablarındaki herbir sayfası, binler âyâtıyla arzın Rabbini tanıttırıyor. Umumunu okumak için vakit bulamadığından, yalnız birtek sayfa olan zîhayatın bahar faslında icad ve idaresine bakar, müşahede eder ki:

Yüz bin envaın hadsiz efradlarının suretleri, basit bir maddeden gayet muntazam açılıyor ve gayet rahîmâne terbiye ediliyor ve gayet mucizâne bir kısmının tohumlarına kanatçıklar verip, onları uçurmak suretiyle neşrettiriliyor ve gayet müdebbirâne idare olunuyor ve gayet müşfikâne iaşe ve it'am ediliyor ve gayet rahîmâne ve rezzâkâne hadsiz ve çeşit çeşit ve lezzetli ve tatlı rızıkları, hiçten ve kuru topraktan ve birbirinin misli ve farkları pek az ve kemik gibi köklerden, çekirdeklerden, su katrelerinden yetiştiriliyor. Her bahara, bir vagon gibi, hazine-i gaybdan yüz bin nevi et'ime ve levazımat, kemâl-i intizamla yüklenip zîhayata gönderiliyor.

Ve bilhassa o erzak paketleri içinde yavrulara gönderilen süt konserveleri ve validelerinin şefkatli sinelerinde asılan şekerli süt tulumbacıklarını göndermek, o kadar şefkat ve merhamet ve hikmet içinde görünüyor ki, bilbedahe bir Rahmân-ı Rahîmin gayet müşfikane ve mürebbiyâne bir cilve-i rahmeti ve ihsanı olduğunu ispat eder. (Şualar 7. Şua sh. 102)

Bediüzzaman Said Nursi

SÖZLÜK:

MÜTEFEKKİR : İnsanlığın ve müslümanların problemlerini ve çârelerini çok düşünen, âlim kişi.
KÜRE-İ ARZ : Yerküre; dünya.
LİSÂN-I HÂL : Birşeyin duruşu ve görünüşü ile bir mânâ ifâde etmesi.
FEZÂ : Yıldızlar arasındaki geniş boşluk, uzay, gökyüzü.
MECZUB : Başkasının tesiriyle hareket hâlinde olan, cezbedilmiş; Allah aşkıyla kendinden geçmiş, deli, divâne, mecnun.
MEVLEVÎ : Dönerek zikreden.
HUSÛL : Meydana gelme.
MEDÂR : Sebep, vâsıta, vesîle. Yörünge.
HAŞR-I A'ZAM : Büyük diriliş ve toplanma yeri.
ENVÂ : Çeşitler, türler, cinsler, nevîler.
ERZAK : Rızıklar, nîmetler.
LEVÂZIMÂT : Lâzım olan şeyler.
MUSAHHAR : Emre verilmiş, itaatkâr, fethedilmiş, birine bağlanmış.
MUVÂZENE : Ölçülülük, dengeli olma; tartma, ölçme, düşünme, karşılaştırma.
NİZÂM : Düzen, ölçü, kaide; usûl ve esasdaki uyumluluk.
SEFİNE-İ RABBÂNİYE : Bütün varlıkları terbiye ve idâre eden Cenâb-ı Hakk'ın gemisi.
BÂB : Bölüm,kapı,konu,makam,mevki.
ZÎHAYAT : Hayat sahibi, canlılar.
MÜŞÂHEDE : Görme, seyretme, şâhit olma.
EFRÂD : Fertler, şahıslar.
RAHÎMÂNE : Şefkat ve merhametli bir şekilde.
NEŞRETMEK : Yaymak.
MÜDEBBİRÂNE : Müdebbir olana yakışır şekilde, tedbirlice, her işi önceden ayarlayarak, dikkatlice geleceği düşünerek.
MÜŞFİKÁNE : Şefkatlice.
İÂŞE : Geçindirmek, beslemek, yaşatmak.
İT'ÂM : Taam ve yiyecek verme.
REZZÂKANE : Rızık vererek.
HAZÎNE-İ GAYB : Görünmeyen hazine.