Muhâkemât (muhâkemeler), doğru hüküm verme ,akıl yürütme,yargılama,sorgulama demektir. Muhakemat kitabı, Said Nursî'nin 1911 yılında kaleme aldığı eserlerinden biridir. Yine Risale-i Nur külliyatında bulunan İşaratü'l-İ'caz kitabının bir girişi önsözü olarak yazılmıştır. Türkçe Muhakemat veya Saykalü'l-İslâmiyet olarak yayınlanan eserin Arapçası da yine aynı dönemlerde (1911-1912) Reçetetü'l-Ulema veya Reçetetü'l-Havas olarak basılmıştır (bir diğer eseri Münazarat Reçetetü'l-Avam olarak adlandırılmaktadır).

Said Nursî bu kitabını Reçetetü'l-Ulema (Alimler için reçete) olarak adlandırırken Alimler arasındaki bazı görüş farklılılarının giderilmesine katkıda bulunmak istemiştir. Kitap o döneme kadar İslâm alimlerince yazılan çeviri, kelam ve diğer kitaplarda yer almış kafa karıştırıcı düşünce ve değerlendirmeleri gündeme getirip okuyucuyu aydınlatma hedefi gütmektedir.

Kitabın girişinde Mariz bir asrın, hasta bir unsurun, alil bir uzvun reçetesi şeklinde tanımlamakta ve şu şekilde gayesi tarif edilmektedir. " Ey benim şu kitabıma im'an-ı nazar ile nazar eden zât, malûmun olsun! Bu kitabla istediğim hizmet budur: İslâmiyette olan tarîk-ı müstakimi göstermekle ehl-i tefrit olan a'da-yı dinin teşkikatını red ve yüzlerine vurmakla beraber; tarîk-ı müstakimin öteki canibini ve sadîk-ı ahmak unvanına lâyık olan ehl-i ifrat ve zahirperestlerin tevehhümlerini tard ve asılsızlığını göstermek ve asıl rehber-i hakikat ve âlem-i İslâmiyetin ikbal ve istikbaline yol açan ve sırat-ı müstakimde kemal-i ümid-i zafer ile çalışan muhakkikîn-i İslâm ve âkıl sıddıklara yardım etmek ve kuvvet vermektir."