2021 Küresel İnovasyon Endeksi, Birleşmiş Milletler’in (BM) İsviçre merkezli uzman kuruluşu Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü (WIPO) tarafından, “KOVİD-19 Krizinde İnovasyonu Sürdürmek” ana temasıyla çevrim içi olarak düzenlenen dünya lansmanıyla açıklandı. 132 ülkenin değerlendirildiği endekste Türkiye, tarihindeki en iyi sıralamaya ulaşarak 41’inci sıraya yükseldi. Türkiye, bu yıl endekste ulaştığı 10 basamaklık sıçrayışla ilk 50 ligine tekrar girerek, bu ülkeler arasında en büyük artış kaydeden ülke oldu.

Endekste yer alan 132 ülke içinde ise Türkiye, en büyük sıçrama kaydeden ülkeler arasında 2. sırada yer aldı. Türkiye ayrıca orta-üst gelir grubu ülkeler grubunda da 4’üncü sıraya çıktı. Gelir grubu sıralamasına göre, Türkiye’nin önünde Çin, Bulgaristan ve Malezya yer aldı. Çin ise geçtiğimiz yıl yakaladığı artış trendini koruyarak 12. sırada yer aldı.

Türkiye’nin en iyi performans gösterdiği bileşen

Orta-üst gelir grubu ülkeleri arasında Türkiye, 7 ana bileşen altısında, grup ortalamalarının üzerinde performans sergiledi. Türkiye’nin en iyi performans gösterdiği bileşen ise “İnsan Sermayesi ve Araştırma” oldu. Bu bileşende Türkiye, 26’ıncı sırada, “Yaratıcı Çıktılar” bileşeninde ise 35’inci sırada yer aldı. Türkiye bu yıl, inovasyon çıktılarında, inovasyon girdilerinden daha iyi performans sergiledi. Raporda, ayrıca İstanbul ve Ankara’nın önde gelen iki bilim ve teknoloji kümelenmesine ev sahipliği yaptığı vurgulandı.

İstanbul’un iki basamak yükselişle dünyadaki en iyi bilim ve teknoloji kümelenmeleri arasında 49. sırada yer aldığı belirtildi. Küresel İnovasyon Endeksi’nin açıklandığı lansmanda, bu yıl ilk kez Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile raporun kurumsal partneri; 61 ihracatçı birliği, 27 sektör ile 100 bin ihracatçının tek çatı kuruluşu olan Türkiye İhracatçılar Meclisi’ne de yer verildi.

“En iyi sıralamayı elde ettik”

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, inovasyon ekosistemlerinin temel dinamiklerini dikkate alarak yeni stratejiler, reformlar ve programlarla Küresel Yenilik Endeksinde Türkiye'nin sıralamasını daha da iyileştirmeyi hedeflediklerini vurguladı.

Bakan Varank, şu değerlendirmelerde bulundu:

“Türkiye, pandemi sırasında acil durum önlemlerinin bir parçası olarak inovasyonu teşvik etmek için farklı girişimleri hızla harekete geçirdi. Politika tedbirlerimiz ve odaklandığımız alanlar, düzenleyici çerçeve, altyapı, yatırım ortamı, insan kaynağı ve uluslararası iş birlikleri oldu. Bu alanlar, Küresel Yenilik Endeksi'nin kilit bileşenleri ile de tutarlı oldu. Nihayetinde şimdiye kadar gerçekleştirdiğimiz en iyi sıralamayı elde ettik. Amacımız hem daha yüksek sıralara çıkabilmek hem de inovasyon ekosistemimizi sürdürülebilir şekilde geliştirmek. Özellikle endeksi, inovasyon performansımızın iyileştirilmesinde çok etkili bir araç olarak görüyoruz. Endeks öncelikle, ülkemize, temel göstergeler aracılığıyla ve her yıl inovasyon performansımızı analiz etmek için standart bir yol sağlıyor. Ayrıca, inovasyon ekosistemimizin güçlü ve zayıf yönlerini ortaya koyuyor ve geliştirebileceğimiz alanlara yönelik gerçekleştireceğimiz yapısal reformlara zemin hazırlıyor."

“Türkiye’nin inovasyon ekosistemini destekliyoruz”

TİM Başkanı İsmail Gülle ise lansman kapsamında “İnovasyon Politikalarının ve İş Stratejilerinin Yeniden Tasarlanması” başlıklı panelinde konuşmacı olarak yer aldı. Panelde TİM’in projelerine ve özellikle inovasyon çalışmalarına dikkat çeken Gülle, şunları kaydetti:

“Türkiye İhracatçılar Meclisi olarak, ihracatın inovasyonla yükseleceğine olan inancımızla ülkemizin inovasyon ekosistemini destekliyoruz. Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde, bakanlıklarımızın destekleri, TİM’in inovasyon ve girişimcilik ekosistemine yönelik çalışmaları ve firmalarımızın artan rekabet gücüyle Türkiye, Küresel İnovasyon Endeksi’nde çok büyük sıçrama yaparak 10 basamak birden yükseldi, 41. sıra ile tarihimizdeki en yüksek konuma ulaştı. TİM olarak İnovaLİG, İnoSuit, İnovaTİM, TİM-TEB Girişim Evlerimizle Türkiye’nin inovasyon ekosistemini, şirketlerin inovasyon kültürünü destekliyor, ihracatımızın katma değerini artıracak inovasyon odaklı projeler yürütüyoruz. Türkiye’nin en büyük inovasyon buluşması olan Türkiye İnovasyon Haftası’nda yedi yılda 700’ü aşkın konuşmacıyı 500 bin kişiyle buluşturduk. 2020 yılında online düzenlenen Türkiye İnovasyon Haftası’nda ise 2 milyon izlenme ile rekora imza attık."

"80 farklı gösterge ile kıyaslanıyor

Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü (WIPO) tarafından 14 yıldır yayınlanan Küresel İnovasyon Endeksi, ülkelerin inovasyon performansını “Kurumlar”, “İnsan Sermayesi ve Araştırma”, “Altyapı”, “Pazarın Çok Yönlülüğü”, “Firmaların Çok Yönlülüğü”, “Bilgi ve Teknoloji Çıktıları” ile “Yaratıcı Çıktılar” olmak üzere 7 ana bileşen altındaki 80 farklı göstergeyle kıyaslıyor.

Endeksteki göstergelerin veri kaynakları arasında yer alan UNESCO, OECD, Dünya Bankası, Dünya Ticaret Örgütü gibi uluslararası kuruluşların veri tabanlarında istatistiki bilgilerin doğruluk ve güncelliği sağlandı. 2020 raporunda 51. sırada yer alan Türkiye’nin endeksteki dört göstergeye ait verileri eksik ve sekiz göstergeye ait verileri güncel değilken, 2021 raporunda verisi eksik ve güncel olmayan sekiz gösterge güncellendi. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı sorumluluğunda ve TİM koordinasyonunda, görev gücündeki sorumlu kurumlar tarafından yapılan çalışmalarla 2021 raporunda önemli ilerleme sağlandı.

Yol haritasını TİM hazırladı

TİM, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan liderliğindeki Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Koordinasyon Kurulu (YOİKK) bünyesinde, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın koordinasyonunda, “Küresel İnovasyon Endeksi Türkiye Yol Haritası ve Eylem Planı’nı” hazırlama görevini üstlendi. Bu kapsamda TİM tarafından 2020 yılında görev gücü oluşturdu. YOİKK bünyesinde endekste yer alan 80 göstergenin 69’una yönelik kısa, orta ve uzun vadeli eylemler hazırlandı. 38’i kısa, 31’i ise orta ve uzun vadeli olarak sınıflandırılan toplam 69 göstergenin iyileştirilmesine yönelik 22 farklı kurumdan 40 uzman ile teknik çalışmalar yapıldı. TİM ayrıca Odaklı İnoSuit Programı akademisyen mentorları ile istişare toplantıları düzenleyerek orta/uzun vadeli 35 gösterge için 8 farklı çalışma grubu oluşturuldu. 20’yi aşkın akademisyenin katkı sağladığı TİM Odaklı İnoSuit Programı Küresel İnovasyon Endeksi çalışma gruplarının toplantıları sonucunda, 34 orta ve uzun vadeli eylem önerisi geliştirildi.

YOİKK üst düzey sahiplendi

Yatırım Ortamını İyileştirme Koordinasyon Kurulu’nun (YOİKK) 2019-2020 Eylem Planı kapsamında “Küresel İnovasyon Endeksi Eylem Planı” çalışmaları geçen yıl başlatılmıştı. 30 Haziran 2020 tarihinde yapılan toplantıda, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’ın başkanlığında, Küresel İnovasyon Endeksi’nde Türkiye’nin yer aldığı sıranın yükseltilmesi yönünde çalışmaların hızlandırılması ve bu doğrultuda sorumlu kuruluşların temsil edildiği bir “Türkiye Küresel Yenilik Endeksi Görev Gücü”nün oluşturulması kararı çıkmıştı. Hazırlık toplantıları Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı koordinasyonunda TİM tarafından gerçekleştirildi. Eylem maddelerinin takibine yönelik TİM tarihinde ilk kez, 20 Kasım 2020 tarihinde Türkiye Küresel İnovasyon Endeksi Koordinasyon ve İzleme Platformu (TÜRKİZ) hayata geçirildi. Eylem maddelerine yönelik gelişmeler bu tarihten itibaren kurum temsilcileri tarafından aylık olarak platformda raporlanıyor. YOİKK yönlendirme komitesi toplantılarında "Küresel İnovasyon Endeksi Eylem Planı ve Stratejisinin Oluşturulması” kapsamında kaydedilen gelişmeler ile birlikte önümüzdeki süreç için yapılması planlanan faaliyetlere ilişkin TİM tarafından düzenli bilgilendirme sağlanıyor. Türkiye’nin konumunun iyileştirilmesine yönelik orta ve uzun vadeli eylem maddelerini içeren Eylem Planı 2021-2023 dönemini kapsayacak. 2021 yılı sonunda, küresel iyi uygulama örneklerinin paylaşıldığı webinar serileri düzenlenerek, “Küresel İnovasyon Endeksi Türkiye Eylem Planı ve Stratejisi” WIPO’ya sunulacak.

Küresel İnovasyon Endeksi 2021 Raporunda öne çıkan bulgular

WIPO, Portulans Enstitüsü ortaklığı ve Brezilya Ulusal Sanayi Konfederasyonu (CNI), Hindistan Sanayi Konfederasyonu (CII), Ecopetrol (Kolombiya) ve Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) kurumsal partnerliğinde Küresel İnovasyon Endeksi'nde 14'üncü raporu yayınladı. Avrupa Komisyonu Ortak Araştırma Merkezi tarafından bağımsız bir istatistiksel denetime sunulan raporun tamamına Küresel İnovasyon Endeksi websitesinde (www.globalinnovationindex.org) yer verildi. Rapora göre, inovasyona yapılan küresel yatırımlar, 2019'da Ar-Ge'nin yüzde 8,5 gibi olağanüstü bir oranda büyümesiyle salgın öncesinde tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı. En yüksek Ar-Ge harcaması yapan ekonomiler için devlet destekleri, 2020'de sürekli büyüme gösterdi. En çok kurumsal Ar-Ge harcaması yapanlar, geçtiğimiz yıl Ar-Ge harcamalarını yaklaşık yüzde 10 artırdı. Dünya çapında yayınlanan bilimsel makale sayısı 2020'de yüzde 7,6 arttı. Bu yıl, Güney Kore'nin 10. sıradan 5. sıraya yükselişine ek olarak, Fransa ve Çin geçen yıl kaydettiği ilerlemeyi sürdürdü. COVID-19 salgın sürecinde kamu ve özel sektörün finansmanları sağlık ve biyoteknoloji alanlarına odaklanmasına rağmen diğer alanlarda da inovasyon yatırımları destelenmeye devam edildi.

aa