Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı (TESEV) ve KONDA Araştırma’nın birlikte hazırladığı “Anayasaya Dair Tanım ve Beklentiler” başlıklı rapor yayımlandı. Araştırmada görüşülen dört kişiden üçü “Öğretmen, hâkim gibi kamu çalışanları da dahil olmak üzere örtünmek isteyen herkesin örtünebilmesi gerektiğini” belirtiyor.

KONDA Araştırma’nın Eylül, 2012’de 29 ilde 2.699 kişiyle yüz yüze görüşerek gerçekleştirdiği ve yazdığı raporu TESEV adına Etyen Mahçupyan, Ferhat Kentel ve Özge Genç değerlendirdi.

Sunumunu KONDA Genel Müdürü ve T24 yazarı Bekir Ağırdır'ın yaptığı araştırmanın “Görüşülen Kişilerin Siyasi Profili” bölümüne göre, “Siyasi açıdan Türkiye’de yıllardır bir sağ-sol-merkez diye bir gelenek var. Siz kendinizi siyasi görüş olarak nerede tanımlarsınız” sorusuna katılımcıların yüzde 25,5’i “sağ”, 12,8’i “sol”, 15,6’sı “merkez” yanıtını verirken yüzde 37,1’lik kesim “hiçbiri”ni seçiyor.

Araştırmada “Ülkenin resmî dili ne olmalıdır” sorusuna yüzde 85 “yalnızca Türkçe olmalıdır” derken, yüzde 15’lik bir kesim “Türkçenin yanı sıra bu topraklardaki bütün diller resmî dil olabilir” diyor.

Araştırmada yöneltilen “Ülke için aşağıdakilerden birini tercih etmek zorunda olsaydınız, hangisini tercih ederdiniz” sorusuna kişilerin yüzde 40’ı “güçlü devlet”, yüzde 39,7’si “insancıl toplum”, yüzde 20,3’ü de “istikrarlı ekonomi” cevabı veriyor.

‘Uludere, Madımak, Dersim ve 6-7 Eylül için özür dilensin'
 
Anayasanın temel ilkeleri arasında daha çok vurgulanması istenen konular arasında “haksızlığa karşı adalet” yüzde 65,1; “Türk, Kürt, Sünni, Alevi gibi her tür farklılık arasında eşitlik” yüzde 50,4 ile ön plana çıkıyor.

“Farklı nedenlerle Dersim, 6-7 Eylül, Sivas Madımak, Uludere (Roboski) gibi olaylarda devletin gazabına uğramış kesimler için aşağıdaki hangi seçenekler doğrudur?” sorusuna da ankete katılan kişilerin yüzde 13,5’i “özür dilesin”, yüzde 10,2’si “tazminat ödesin” derken yüzde 45,2’lik kesim “ikisini de yapsın”, yüzde 31,1’i de “ikisini de yapmasın” cevabı veriyor.

‘Yüzde 77: Din dersinde tüm din ve mezhepler öğretilsin’

Toplumun yüzde 50,6’sı laikliğin anayasada aynen kalması gerektiğini, beşte ikisi ise kalması gerektiğini ancak “devletin tüm dinlere aynı mesafede olacağı şekilde yeniden tanımlanması” gerektiğini düşünüyor. Her on kişiden biri ise laikliğin anayasadan tamamen çıkartılması gerektiği görüşünde.

Ankete katılanların yüzde 71,4’ü “Diyanet’in anayasada kalmasını ancak sadece Sünnilere değil herkese hizmet vermesi gerektiğini” düşünüyor.

Ankette yöneltilen “Din kültürü ve ahlâk bilgisi dersi mevcut haliyle devam edecekse içeriği ne olmalıdır” sorusuna da katılanların yüzde 76,9’u “Sünni Müslümanlık yanı sıra tüm din ve mezhepler öğretilsin” derken yüzde 23,1’i “yalnızca Sünni Müslümanlık öğretilsin” diyor.

‘Yüzde 76: Kamu çalışanları da istiyorsa örtünebilmeli’
 
Kişilerin yüzde 72’si vatandaşların ait oldukları grup, kültürel kimlik ya da cemaatleri yaşatma özgürlüklerinin tanınmasını isterken, yüzde 76’sı da öğretmen, hâkim gibi kamu çalışanları da dahil olmak üzere örtünmek isteyen herkesin örtünebilmesi gerektiğini düşünüyor.

“Kamu hizmetleri mümkün olduğunca halkın seçtiği yerel kurumlarca yürütülmelidir” fikri dörtte üç oranında destek görürken, “Seçilmiş yerel yönetimler yalnızca kendi bölgelerinde geçerli olmak üzere merkezî sisteme ek olarak vergi düzenlemeleri yapabilmelidir” fikrine yüzde 48,5’lik kesim karşı çıkıyor.

Ayrıca, görüşülen kişilerin yüzde 84’ü “Cumhurbaşkanı, Hükümet, Ordu dahil hiçbir kurum yargı denetimi dışında bırakılmamalıdır” ifadesine katılıyor.

T24