Dr. Ali İhsan Çelik'in yazısı

Corona ile birlikte hayatımıza sosyal mesafe, sosyal izolasyon, evde kal gibi kavramlar girdi. Corona salgınına karşı hayatımızı bu kavramlarla sürdürmeye çalışırken işlerimiz çoğunlukla dijital ortamda yürümektedir. Daha iyi günlere kavuşmamız, eğitimde yeni yaklaşımlar ve daha etkin sürdürülebilir çözümlerle mümkün olabilir. Küresel dijital teknoloji, yaklaşık 10-15 yıldır maksatlı olarak yapay zekâ uygulamaları ile toplumu ve gençleri etkisi altına alarak istediği gibi yönlendiriyor ve adeta kendine tutsak ediyor. Burada büyük bir enerji kaybı söz konusu, bu kaybı engellemek ve gençlik enerjisini iyiliğe kanalize etmek etkin, güncel, sürdürülebilir bir eğitim modeli ile mümkün olabilir. Şu anda çocuklar ve gençler eğitimi uzaktan almaktalar. Uzaktan eğitimin daha verimli olması ile ilgili ayrıntılı bir çalışma ayrıca sunulabilir. Bu yazıda dijital izolasyon, dijital mesafe, güvenli internet, dijital eğitimde kal gibi kavramlar çerçevesinde bazı pratikler sunulacaktır.

Coronalı günlerde dışarı çıkmaları yasak olan 20 yaş altı nesil hiç sıkılmamış gibi ve genel olarak durumdan memnun görünüyorlar çünkü zaten okuldan eve geldiklerinde dijital aleme dalıp çıkmak istemiyorlardı. Okullar da tatil olunca ve evden çıkmaları yasak olunca arayıp da bulamadıkları dijital ortama düştüler. Peki, konunun başında sosyal mesafe, sosyal izolasyon, evde kal gibi kavramlar coronadan korunmak için sıkça dile getirilirken, acaba dijital mesafe, dijital izolasyon veya güvenli dijital alanda kal gibi yeni kavramlara da ihtiyaç yok mu?

Bir virüsü önlemeye çalışırken, genç nesillerin hangi dijital alemlerin etkisi altında kaldıklarını, hangi alanda ne kadar vakit geçirdiklerini bilen pek yok gibi. 24 saat hiç odasından çıkmayan çocuklar, gecesi gündüzüne karışmış çocuklar, yemek sofrasına gelmeyen çocuklar veya geldiklerinde de telefon ve kulaklıkla gelmeler, daha neler neler… Bu konuda annelerin feryadını, ailelerin ıstırabını çok iyi biliyorum. Kime anlatsam, tam da bizim çocuğu anlatıyorsun diyorlar. Çocuklar ne yapıyor, nerelerde sörf yapıyorlar, asıl sorumlu oldukları eğitim alanında ne kadar vakit geçiriyorlar bilen yok.

Yukarıda da ifade ettiğim gibi, bırakın gençleri, internet arka planında sürekli çalışan yapay zeka uygulamaları, büyükleri bile yoldan çıkarabiliyor. En az zarar gören vakit israfına düşüyor, bu da gaflet, devamında maddi ve manevi hastalıklara sebep oluyor. Olumsuzluklar anlatılmakla bitmez.

“Bir vakit elmasçı zengin bir adam divane olur, çarşıya gider, beş paralık cam parçasına beş altın verir. O zengin divaneye, herkes en iyi camlarını alır ona verir. Hattâ çocuklar da güzel buz parçalarını ona veriyor, birer altın alıyorlardı.” (Barla lahikası)

Dijital çağda, adete bütün insanlık divane olmuş gibi. Dijital sanal cam parçaları nasıl da insanlığı peşinden sürüklüyor.

Peki çözüm ne? Burada, sadece gençler için birkaç şey yazmak istiyorum. Bir kişinin maddi ve manevi hayatında dengeli olması, iman gözünün açık olması ile mümkündür. İman gözü ne kadar açık olursa, kişinin duracağı yer ve bakacağı yer de o derece yerinde ve güvenli olur. Hayatında düzenli imani inkişafı sağlayan gençleri öncelikle tebrik ediyorum, bunu başarabilen gençler zaten arkadaşlarına da rol model oluyorlar.

Genel olarak gençlik, akıldan ziyade hissiyatı dinler, önüne gelen anlık hazır zevkler ile daha kolay tuzağa düşebiliyorlar. Yılardır insanlığı planlı olarak ele geçirmeye çalışan dijital sistem içinde sorumlu olunan alanda kalmak o kadar da kolay değil tabi ki. Çocuklar okula gidince ailelerin gözü arkada kalmıyor, çünkü çocuklar için okul en güvenli, en korunaklı ortamdır. Eğitimcilerin öğrenciler üzerinde çok önemli etkileri vardır. Buradan yola çıkarak eğitimcilerin okul dışında da öğrenciler üzerindeki etkisini sürdürmek dijital uygulamalar ile mümkündür, başka bir yazıda bu konuyu ele alalım inşallah.

Burada, evde kalırken dijital ortamda güvende kalmak için birkaç pratik uygulamadan bahsetmek istiyorum.

Öncelikle, gençleri sorumlu oldukları alanda kalmaları, derslerini takip etmeleri konusundaki tavsiyelerimizi sürekli devam ettirmeliyiz. Diğer taraftan internet servis sağlayıcılarının iki adet güvenli internet ayarı vardır, bunlardan birisi çocuk profili, diğeri de aile profilidir. İnternetiniz çocuk profilinde olursa, sosyal medya dahil eğlence ile ilgili hiçbir site açılmaz, aile profilinde ise sosyal medya sayfaları açılır, fakat açık seçik içerikler engellenir. Çocuk profiline geçmek zor olabilir, fakat herkes aile profiline rahatlıkla geçebilir, bu konuda gerekli ayarları yapamayanlar internet servis sağlayıcıları ile görüşebilirler. Ayrıca, ebeveynler üzerine kayıtlı çocukların kullandıkları mobil cihazlar içinde aile profili ayarına geçebilir.

Konuyu dağıtmadan şimdilik bu kadar kâfi diyorum, bir sonraki yazıda dijital aşı, biyometrik çip konusunu ele almak istiyorum. Herkese şimdiden hayırlı bayramlar diliyorum, bu yıl içinde eğitimde de bir bayram yaşamamız dileği ile, Allah’a emanet olun.