AA muhabirinin Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden derlediği verilere göre, Türkiye'de 2014 yılında yayımlanan gazete ve dergilerin toplam tirajı 2 milyar 274 milyon 530 bin 479 iken, 2018'de yüzde 40 azalarak 1 milyar 368 milyar 287 bin 463'e düştü.

Bu dönemde tirajı yaklaşık yüzde 40 gerileyerek 1,3 milyara inen gazetelerin, 1 milyarı ulusal yayın, 227,3 milyonu yerel yayın, 9,4 milyonu da bölgesel yayınlardan oluştu. Dergilerin tirajı da yüzde 40,7 azalışla 134 milyondan 79,5 milyona geriledi. Bu dergilerin 60 milyonu ulusal yayın, 16,6 milyonu yerel yayınlardan meydana geldi.

Tiraj düşüşü, yayın hayatına devam eden gazete ve dergi sayısına da yansıdı. 2014'te yayın yapan gazete ve dergi sayısı 7 bin 120 iken, bu sayı geçen yıl yüzde 16,3 azalışla 5 bin 962'ye geriledi. Bu sayının 2 bin 463'ü gazete, 3 bin 499'u ise dergilerden oluştu.

Bu gazetelerin 171'i ulusal, 2 bin 248'si yerel, 44'ü ise bölgesel yayın gazete olarak kayıtlara geçti. Aynı dönemde yayın yapan dergilerin ise 2 bin 250'si ulusal, bin 99'u yerel, 150'si ise bölgesel yayın olarak belirlendi.

"Bu değişim kaçınılmaz"

Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İletişim Fakültesi Gazetecilik Bölüm Başkanı Prof. Dr. Nurettin Güz, AA muhabirine yaptığı değerlendirmede, gelişen teknolojiyle gazete tirajlarındaki düşüşün kaçınılmaz hale geldiğini, bunun sadece Türkiye’de olmadığını söyledi. Güz, "Ne kadar gerçekleşir bilemiyorum ama 2050’li yıllarda yazılı basın ya çok azalacak ya da tamamen ortadan kalkacak diyen bir öngörü var. Teknolojik gelişmeler de bunu doğruluyor. Dolayısıyla dünyadaki bu gelişmeye paralel olarak Türkiye’deki yazılı basının da tirajı azalıyor. Bu sadece Türkiye’ye özgü bir durum değil.” diye konuştu.

Geleneksel medyanın dijitale taşınması noktasında Avrupa’da, İngiltere’nin öncü olduğunu ifade eden Güz, İngiltere’de bazı yazılı basın organlarının önce azaldığını ve küçüldüğünü, sonra da bir kısmının tamamen dijital alana taşındığını aktardı.

Güz, geleneksel medyanın yerini dijital tabanlı yeni medyaya bıraktığını aktararak, “Özellikle son 10 yılda dijital tabanlı medyada büyük bir artış var. Yapılan araştırmalar, Türkiye’deki insanların büyük çoğunluğunun bırakın bilgisayarı, cep telefonuyla haber kaynaklarına ulaştıklarını ortaya çıkardı." değerlendirmesinde bulundu.

Medyadaki bu değişimin bir süreç olduğunu ve bu değişime yazılı medya kuruluşlarının adapte olması gerektiğini belirten Güz, “Bu değişim kaçınılmaz.” dedi.

TÜİK verilerine göre 2014-2018 döneminde gazete ve dergilerin tiraj ile sayıları şöyle:

Yıllar    Yüzde
Gazete ve dergilerin tirajları    2014    2018    
Gazete    2.140.621.401    1.288.836.067    
-40

Dergi    133.909.078    79.451.396    -40,7
Toplam    2.274.530.479    1.368.287.463    -40
Gazete ve dergilerin sayıları    2014    2018    
Gazete    2.944    2.463    -16,3
Dergi    4.176    3.499    -16,2
Toplam    7.120    5.962    -16,3

aa