İnsan çoğunlukla günceli takipten uzaktır, eskiyi elinden bırakamaz, adet edindiklerini tersleyemez; geçmişi bugünde değerlendirmekten kurtulamaz, eleştirisini de bugün üzerinden geçmişe gönderir, kadim olana bağlıdır.

Hâlbuki din sürekli değişimdir, günü takibi esas alır, sürekli yeni şeyler söylemektir; bu nedenle din çoğu, geçmişte kalandan itiraz görmüştür.

Her inkılap başı bir dinin ilk soluğu olmuştur, sonra insanlar bunu saklayıp yanlarında taşımışlar, kendileştirmişler, dinin takip eden nefeslerinden mahrum kaldıklarını bilmeden, hatta çoğu zaman yok sayarak, kendi kadim anlayışları üzerinde kalmayı yeğlemişlerdir.

Bu nedenle, toplumun dışlananları, itiraz görenleri, ekseriyetin baskısını hissedenleri genelde dinin güncel takipçileri, âlimleri olmuşlardır. Din, bunlar üzerinden hayat bulmuştur aslında, diğerleri, dini eskide yaşayıp, övgü ve eleştirilerini oraya yollamışlar, günü ise kendi icatlarına bırakmışlardır.

Taassub güncelin terkinden gelir, bunun ilacı tecdiddir. Yenilenme dinin güncelidir; her gün yenilenme, iki günü bir tutmama, anın sonsuzluğunda dinin rızkını aramadır.

Dini, donmuş bir kalıptan çıkarıp her gün ter ü taze yaşama ve sunma zorunluluğu vardır. Her gün ve her an ve mekan ve makam dinin yenilenmesi içindir.

Her şey, imanın yenilenmesi için sunulmuş bir ışıktır.

Her söz, dinin yeni bir yorumudur.

Dini her gün yeniden cilalamak gerekir.

Yenilenmeyen tozlanır. Yenilenmeyen durur, duran düşer, düşen katılaşır, katılaşan etkisizleşir, etkisizleşen konuşulmaz, gündemden kalkar.

Bu şekilde, din aslında elinde alınmıştır, farkında olunulamamıştır; sevgi artmış, o oranda ilgi kaybolmuştur.

Güncelin dışında kalan din sönükleşir, yüzünü gizler, kaçar. Yeniden özür gerekir.

Mesela, Bediüzzaman’ın Muhakemat’ı, bir tür, dinin yeniden güncele taşınması projesidir.