Bankaların önünde uzun kuyruklar. Caddeler insan seli. Herkeste inanılmaz bir telaş. Herkesin elinde kocaman bir telefon. Binlerce karmakarışık işler. Telefon, su, elektrik, doğalgaz, taşıt vergisi, başka hesaba para transferi gibi bütün işleri elindeki o telefonla yapabiliyorsun. Bir tuşla yüz binlerce lirayı bir hesaptan başka bir hesaba aktarabiliyorsun. Belki de ortada hiç para yok. Bankacılık nasıl bir sistem, nasıl çalışır, işler neden hiç karışmaz, bir türlü anlayabilmiş değilim. Hayatımda en az anladığım şey iktisat, işletme, ekonomi, ticaret, borsa, para işleri.

Teknolojiyi zorunlu olduğu için kullanıyorum. Arabaya biniyorsun içinde her şey var, çalıştırıyorsun ve gidiyorsun. Çalıştırma ve gaza basma dışında iradene bağlı hiçbir şey yok. Bir anlık arıza verse elinden bir şey gelmiyor, kilitlenip kalıyorsun. Telefonla Almanya’daki arkadaşınla anında görüntülü olarak konuşuyorsun ama bunun nasıl gerçekleştiğini hiçbir zaman anlamıyorsun. Devlet denen devasa organizasyon nasıl çalışır, devlet nedir, tek bir talimatla ve kararname ile milyonlarca insan nasıl harekete geçer, keza anlayamıyorsun.

Aslında çok kişi anlamıyor ama anlar gibi görünüyor. Asıl olan bilişim, insan tali konuma düşmüş vaziyette. Böylesi modern sonrası bir dünyada geleneklerin ve klasik dinlerin yaşayabilme şansı çok az. Zaten şimdiden hepsi birer kültür haline gelmiş durumda. Dijital çağ yepyeni bir insan tipi çıkardı ortaya. Artık adına “Z Kuşağı” denen kuşak bile muhafazakarlaşıp tekamülünü tamamlamak üzere. Birkaç kuşak sonra insan türünün başka bir türe teslim-i silah etmesi an meselesi. Ve bu yeni tür rabıta-i mevt yapmayacak çünkü artık mevt olmayacak. 

Her şey piyasaya ayarlı. Dünyanın en iyi kitabını yazsanız, satılmasa bir daha onu basacak tek yayınevi bulamazsınız. Kalitenin belirleyicisi piyasa. Kitabınız satılıyorsa iyidir, satılmıyorsa kötüdür. Artık insan diye canlı bir varlık yok sanki. Bütün hesapları, kartları, şifreleri, parmak izleri, kullanıcıları başkalarının elinde. Hes kodu ile milyarlarca insan kontrol altına alınabiliyor. Şu an kapı çalınsa herhangi bir bankadan bir borç tebliği gelse, seninle hiç alakası olmasa bile kendini ondan kurtarmak o kadar zor ki! Hukuki yollar diyeceksin ama bu yıllar sürüyor ve çoğu zaman akıbeti meçhul oluyor.