"Bismillah" lafzının, her hayrın başı olması meselesinde bir kaç vecih vardır:

Kur’an okumaktan tutun, abdest almaya; duaya başlamadan tutun, cihada çıkmaya; bir ilmi tahsil etmekten tutun, sadaka vermeye kadar her hayırlı işe besmele ile başlanır. Besmele âdeta bu hayırların tacıdır ve bereketidir. Hatta besmele sadece hayırların başı değil; su içmek, yemek yemek, elbise giymek, evden dışarı çıkmak gibi her mübah işin dahi başıdır. Efendimiz (s.a.v.) bunlar gibi mübah işlere dahi besmele ile başlamamızı bizlere emretmiş ve kendileri de bizzat besmele ile başlamışlardır.

"Bismillah" sadece hayırların başı olup, asla haram ve günahların başında kullanılmaz. Bir harama başlarken besmele çekilirse kişi küfre girer. Mesela içki içerken, kumar oynarken ya da bunlar gibi bir haram işlenirken kişi bismillah derse, o anda imandan çıkmış ve küfre girmiş olur.

Peygamber Efendimiz (s.a.v.) beslemesiz başlanan işler hakkında şöyle buyurmuştur:
“Besmelesiz her iş güdüktür.”1

Yani besmele ile başlanmayan her iş yarımdır ve tamamlanmamıştır. Dolayısıyla besmele her hayrın başı olduğu gibi aynı zamanda her hayrın da tamamlayıcısıdır.

Besmele hakkında bazı hadis-i şerifleri bu makamda nakletmek, besmelenin kıymetini anlamamız hususunda bizlere yardımcı olacaktır:

İbn-i Ömer’den (r.a.) nakledilmiştir. Peygamberimiz (s.a.v.) şöyle buyurdu:
“Cibril-i Emin bana vahiy getirdiği zaman ilk önce بِسْمِ اللهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ derdi.”2

Cabir İbn-i Abdullah’tan (r.a.) nakledilmiştir. Peygamberimiz (s.a.v.) şöyle buyurdu:
“Besmele inince bulut doğuya kaçtı, rüzgâr sakin oldu, deniz dalgalandı ve bütün hayvanlar kulak verdiler. Şeytanlara da semadan taşlar yağdı. Allah Teâlâ, besmele hangi şeyin üzerine okunursa muhakkak o şeyde bereket yaratacağına dair izzet ve celaline yemin etti.”3

Hz. Aişe’den (r.a.) rivayet edilmiştir. Peygamberimiz (s.a.v.) şöyle buyurdu:
“Her kim şüphesiz inanarak besmele-i şerifeyi okursa, dağlar onunla beraber tesbih eder. Ancak dağların bu tesbihi işitilmez.”4

Hz. Enes’den (r.a.) rivayet edilmiştir. Peygamberimiz (s.a.v.) şöyle buyurdu:
“Her kim, kendisinde besmele bulunan bir kâğıdı çiğnenmesin diye hürmetle yerden kaldırırsa, AllahTeâlâ katında sıddıklardan (en sadık kullardan) yazılır. Anne babası kâfir de olsalar azapları hafifletilir.”5

Ümmeyye İbnu Mahşiyy (r.a.) şöyle dedi:
"Resulullah (s.a.v.) otururken bir adam besmele çekmeden yemek yiyordu. Yemeğini yemiş, geriye tek lokması kalmıştı. Onu ağzına kaldırırken: "Bismillahi evvelehu ve ahirehu" dedi. Bunun üzerine Resulullah (s.a.v.) güldü ve şöyle buyurdu:

"Şeytan onunla birlikte yemeye devam etti. Ne zaman ki Allah'ın ismini zikretti, karnındakileri hep kustu!"6

Besmelenin kıymetine dair âlimler de şöyle vurgu yapmıştır:

İbn-i Mesud der ki:
“Besmele on dokuz harftir. Her kim kendisini cehennemin on dokuz zebanisinden kurtarmak istiyorsa besmele okusun. Zira Allah Teâlâ, beslemenin her bir harfini cehennemin meleklerine karşı ona bir kalkan yapar.”

Safvan İbn-i Selim de şöyle demiştir:
“Cinler insanların eşya ve elbiselerini kullanırlar. Sizden hanginiz bir elbise alır veya koyarsa besmele çeksin. Zira besmele Allah’ın mührüdür.”

Sözü daha fazla uzatmaya gerek yoktur. Görüldüğü gibi besmele her hayrın başıdır ve her hayrın tamamlayıcısıdır. Hatta her kim mübah bir işe başlarken besmele çekerse, o mübah iş de o beslemenin hürmetine hayra ve sevaba döner.

Cenab-ı Hak her işimize besmele ile başlama ahlakını bizlere ihsan etsin. Âmin!

Dipnotlar:
1. Ebû Dâvud, Edeb: 21
2. Darekudnî:11305 No:13
3. Suyutî, DMensur: 1/26
4. Suyutî, DMensur: 1/26
5. Suyuti, DMensur-1/29
6. Ebu Davud, Et'ime 16, (3786)

Kaynak: Sinan Yılmaz-SorularlaRisale