Risale Haber-Haber Merkezi

Radikal gazetesi yazarı Oral Çalışlar, Atatürk ve Said Nursi’nin Van’da üniversite kurmak istediklerini söyledi. “Said-i Nursi, Atatürk ve Van'a üniversite” başlıklı yazısında Atatürk’ün Dersim katliamı ardından bunu istediğini açıklayan Çalışlar, Said Nursi’nin ise 1907’den itibaren Medresetüzzehra’nın peşinde olduğunu vurguladı.

Atatürk ve İnönü’nün Dersim katliamı sonrası Meclis konuşmalarını yeniden okuduğunu ifade eden Çalışlar, Atatürk’ün konuşmasında ‘ülkedeki üçüncü modern üniversitenin Van’a kurulması’ çağrısında bulunduğunu belirtti.

Çalışlar, “Atatürk’ün Dersim katliamının ardından Kürtlere yönelik ‘uygarlaştırma’ projesinin bir adımı olarak Van’a üniversite kurmak istemesi ‘anlamlı’ sayılabilir. Tabii ‘niyet’in hayat bulması için 45 yıl gerekti. Bir darbe sonrasında, (belki ülkedeki 100. üniversite olarak) 1982’de Van’a üniversite kuruldu. Sayıların garip cilvesi: Atatürk’ün doğumunun 100. yılına gönderme yapılarak Van’daki okula ‘Yüzüncü Yıl Üniversitesi’ adı verildi” dedi.

VAN’A ÜNİVERSİTEDEN SÖZ EDİP, SAİD-İ NURSİ’Yİ ANMAMAK OLMAZ

Ardından, Bediüzzaman Hazretlerinin Van’da kurmak istediği Medresetüz-Zehra projesini hatırlatan Çalışlar, “Van’a üniversite”den söz edip, Said-i Nursi’yi (Kürtlerin tanımıyla Said-i Kürdi) anmamak olmaz” diyerek Bediüzzaman’ın Medresetüzzehra çabasına değindi:

“S.Nursi 1907’de dönemin padişahı 2.Abdülhamid’e Van’da bir okul kurulmasını önerir. ‘Medresetüz-Zehra’ adıyla ünlenen proje, S. Nursi’nin peşini bırakmadığı bir girişimdir. 2.Abdülhamid’in reddetiği projeyi sonraki padişah V.Mehmet Reşat’a önererek tahsisat çıkarır. Temeller atılır. Araya 1. Dünya Savaşı girer, inşaat yarım kalır. ‘Milli Mücadele’nin başlaması üzerine Ankara’ya giden S.Nursi, projesini Meclis’e götürür. Bir grup milletvekilini ikna eder. 17 Şubat 1923’te bir kanun tasarısı sunulur, komisyonda kabul edilerek Meclis’e gelir. ‘Medresetüz-Zehra’ isimli medrese fikrinin kabulü sırasında çıkarılan ‘Tekke ve Zaviyelerin Kapatılması Kanunu’ çabaların sonu olur. (Aralık 1925) Şeyh Said İsyanı günleridir.

“S.Nursi, süreci ‘Tarihçe-i Hayat’ının, 252. sayfasında şöyle özetler:
Sultan Reşad, 19 bin altın lirayı, Van’da temeli atılan o Medresetü’z-Zehra’ya verdi. Temel atıldı, fakat sabık Harb-i Umûmi çıktı, geri kaldı. 5-6 sene sonra Ankara’ya gittim, yine o hakîkate çalıştım. 200 mebustan 163 mebusun imzalarıyla, o medresemize 150 bin banknot iblağ ederek, o tahsisat kabul edildi. Fakat, binler teessüf, medreseler kapandı, o hakîkat geri kaldı.”

İlginç tarihsel kesişim, engel ve tesadüfler. Dersim katliamından Van’daki ‘medeniyet projesi’ne uzanan bir yok sayma tarihi.