12 Eylül Anayasası; kaderin garip bir cilvesi ki, ihtilalin yıldönümünde birkaç maddesinin değiştirilmesi için oylanacak ve “evet” çıkarsa yeni bir şekil alacak…

Bu Anayasanın değişimi ile ilgili olarak bu referandum ilk değil son da olmayacak… İlki siyasetle ilgili maddelerin değişimi ile ilgili idi. Yani o günkü tabirle “siyasi yasakların kalkması” amacı ile 1987’de yapılmıştı. İkincisi Cumhurbaşkanlığı seçim süreci ve süresi için yapılmıştı, yanılmıyorsam bununla üçüncüsü gerçekleşmiş olacak.
 
Sonucun nasıl çıkacağı çok da önemli değil. Önemli olan bazı şeyleri artık bu ülkenin yapıyor olmasıdır.

Farz edelim “hayır” çıktı bunun ne önemi var? 30 yıldır bu Anayasa ile yönetilen bu millet 5–10 yıl gibi bir süre daha aynı Anayasa ile yönetilebilir.

Önemli olan bundan sonra bu kabil işlerin çok daha kolay ve çok daha seviyeli bir şekilde yapılacak olmasıdır. Zira bir şey ilk yapılışında birçok acemiliklere neden olabilir. Oysa ikinci veya üçüncüde çok daha ustaca ve profesyonelce yapılacağı muhakkaktır. O nedenle “hayır” çıkarsa da dert değil kısa zamanda ihtiyaç tekrar kendini hissettirecek ve sonuçta yine değiştirilecektir.

Ama bu referandumdan hayır çıkmasının faturası bu meseleyi gündeme getirenlere çıkarılacaktır. Bunun da iyi bilinmesi lazımdır. Toplumun nabzını iyi tutamadıkları anlamı çıkacaktır.

Bir de bununla sadece demokratikleşme yönünde ileri bir adım atılmış olmayacak aynı zamanda birçok insanın, en azından bu konuda uzman kişilerin Anayasa hakkında detaylı bilgiye sahip olması sağlanmış olacak. Zira önümüzdeki iki ay boyunca herkes her cihetle bu maddeleri eleştirecek, bunun için gerekirse tekrar tekrar okuyacak ve varsa şayet diğer maddelerdeki eksiklikler de bu sayede gün yüzüne çıkmış olacaktır.

Birçok kişiye soruyorum “referandum hakkında ne düşünüyorsunuz?” diye genelde makul ve seviyeli cevaplar alıyorum. Ama cevaplar içinde bazıları biraz vurdumduymazca… Mesela şöyle cevap veriyor, “Henüz değişecek maddeleri okuyamadım” diyor. Hatta bu kişiler içinde işin uzmanı olanlar da var.

Türk Milletinin bir geleneği var. Son gün hatırlar ve son gün müracaat eder. O nedenle birçok konuda uzun kuyruklar meydana gelir. “Daha önce vakit vardı neden yapmadın, bu çile niye?” diye sorsan -verilecek cevap doğru ise- hepsi aynı olacaktır: İhmal…

Beyler, isterseniz zahmet etmeyin, Türkiye’nin geleceğini ipotek altına alacak bir gelişme hususunda birazcık bilgi edinmeyi denemeyin. Zahmet olur (!)

Son gün şöyle bir bakarsınız olur biter. Zaten fazla da bir iş yapmayacaksınız iki kağıt parçası bunlardan sadece birine mührü basacaksınız ve zarfa koyup sandığa atacaksınız o kadar.

1987’de Ergenekon devredeydi ve iyi bir kampanya ile neredeyse “evet” çıkmıyordu. Neyse ki, sonuçta milletin sağduyusu galip geldi de “51’e 49” gibi düşük bir farkla “yasaklar” kalkmış oldu.

Dikkat edilmez ve sıkı tutulmaz ise aynı durum söz konusu olabilir. Bu millet kendisini diktatörlüğe itenlere prim verebilir. Sağduyu hakim olsa sorun olmaz ama beyazı kara göstermede maharetli çevreler yine iş başında yoğun bir propaganda olacağı bir gerçek… 

Şimdi bana göre bu referandumun en popüler maddesi 12 Eylülcülerin dokunulmazlıklarının kaldırılacak olması ve YAŞ kararlarına yargı yolunun açılıyor olmasıdır.

Diğerleri önemli değil mi? Elbette diğer maddelerde önemlidir. Sadece bunlar daha popülerdir. Ne anlama geldiğini avam tabakası dahi iyi anlıyor.

Yargının denetim altına alınacak olması, memura sözleşme hakkı, Anayasa Mahkemesine ferdi müracaat hakkı ve diğer maddeler önemli değil mi? Elbette, hepsi de önemlidir ve bu hakların hemen hepsi gecikmiş haklardır. Ve daha nice değişmesi gereken ve verilmesi zaruret halini alan haklar vardır. Ama görülen o ki, bu iş eninde sonunda olacak ama biraz yavaşça olacak… “Değişecek maddeleri henüz okumadım” diyenlerin katkısı var mı dersiniz. Onlar 11 Eylülü bekliyorlar sanırım…