Hz. Yunus Ninova kavmine tebliğ için gönderilmiş bir peygamberdir. Ömrü boyunca Ninovalıları hak yoluna davet için mücadele eder. Onun meşhur bir kıssası vardır, detaylarını merek edenler aşağıdaki linke tıklayabilirler(1). O kıssaya özet olarak baktığımızda: Yunus Peygamber denize atılmış, büyük bir balık onu yutmuştur. Fırtınalı, gürültülü bir denizde, karanlık gece gibi bir yerde hapsolmuştur. Kurtuluş için her taraftan ümit kesilmiş bir vaziyette iken o rabbine karşı hatasını anlar, balığın karnında dua eder. Allah da duasını kabul eder. Balık onu ağzından karaya bırakır, o böylece kurtulmuş olur.

Bediüzzaman Lemalar adlı eserinde Hz.Yunus ile ilgili olayı şöyle anlatır:

“Denize atılmış, büyük bir balık onu yutmuş. Deniz fırtınalı ve gece dağdağalı ve karanlık ve her taraftan ümit kesik bir vaziyette, (La İlahe İlla Ente Sübhaneke İnni Küntü Minezzalimin) münâcâtı, ona sür’aten vasıta-i necat olmuştur. Şu münâcâtın sırr-ı azîmi şudur ki:

“O vaziyette esbab bilkülliye sukut etti. Çünkü o halde ona necat verecek öyle bir Zat lâzım ki, hükmü hem balığa, hem denize, hem geceye, hem cevv-i semâya geçebilsin. Çünkü onun aleyhinde gece, deniz ve hût ittifak etmişler. Bu üçünü birden emrine musahhar eden bir Zat onu sahil-i selâmete çıkarabilir. Eğer bütün halk onun hizmetkârı ve yardımcısı olsaydılar, yine beş para faydaları olmazdı. Demek esbabın tesiri yok. Müsebbibü’l-Esbabdan başka bir melce olamadığını aynelyakin gördüğünden, sırr-ı ehadiyet, nur-u tevhid içinde inkişaf ettiği için, şu münâcat birden bire geceyi, denizi ve hûtu musahhar etmiştir. O nur-u tevhid ile hûtun karnını bir tahtelbahir gemisi hükmüne getirip ve zelzeleli dağvâri emvac dehşeti içinde, denizi, o nur-u tevhid ile emniyetli bir sahrâ, bir meydan-ı cevelân ve tenezzühgâhı olarak o nur ile semâ yüzünü bulutlardan süpürüp, kameri bir lâmba gibi başı üstünde bulundurdu. Her taraftan onu tehdit ve tazyik eden o mahlûkat, her cihette ona dostluk yüzünü gösterdiler. Tâ sahil-i selâmete çıktı, şecere-i yaktîn altında o lûtf-u Rabbânîyi müşahede etti”(2).

O olaylar Kur’an’da özet olarak anlatılır. Hz. Yunus’un yaptığı dua şöyledir:

“Senden başka ilâh yoktur. Seni her türlü noksandan tenzih ederim. Gerçekten ben kendine zulmedenlerden oldum.” (Enbiyâ Sûresi, 21:87)

Bu olay; Kalem suresinde Peygamberimize örnek olarak şöyle anlatılır:

“Sen, Rabbinin hükmüne sabret. Balık sahibi (Yûnus) gibi olma. Hani o, (balığın karnında) kederli bir hâlde Rabbine yakarmıştı. Şayet Rabbinden ona bir nimet yetişmemiş olsaydı, o mutlaka kınanmış bir hâlde ıssız bir yere atılacaktı. Fakat ardından, Rabbi onu seçti (vahiy verdi) ve onu sâlihlerden kıldı”. (Kalem Suresi 68:48-50)

Buna benzer olaylar acaba dünyada başka insanların da başına gelmiş midir? Balinaların insanlara saldırdığını, yuttuğunu gösteren birçok haber ve videolara internette rastlayabilirsiniz. Mesela 12 Mart 2019’da da böyle bir olay olmuş, TRT Haber’de yayınlanmıştı. Güney Afrika'da bir dalgıç, köpek balıklarını fotoğraflarken kendini dev bir balinanın ağzında buldu. Balina tadını beğenmeyince dalgıcın hayatı kurtuldu(3).

 13 Haziran 2021 tarihinde haber sitelerine Michael Packard, olayı düştü. O, ABD’nin Massachusetts eyaletinin Provincetown kentinde yaşayan bir ıstakoz avcısıdır. 40 yıldan beri dalış yapan biridir. En son dalış yaptığında başına şöyle bir olay gelir. Bir kambur balina onu 40 sn. kadar ağzına alır ama yutmaz, tükürür. Arkadaşları tarafından kurtarılır. Bacaklarından yaralanmış ve şu anda hastanede tedavi edilmektedir. Ölümle burun buruna gelmiş, her şeyin bittiğini düşündüğü anda ise balina onu tükürünce kurtulmuştur.

Olayı bir de kendi ağzından dinleyelim: "13 metre kadar dalmıştım ve bir anda büyük bir sarsıntı hissettim, her şey karardı. Hareket edebildiğimi fark ettim. Önce bir köpek balığının ısırdığını düşündüm ama etrafımda hiç diş yoktu ve ağrım da yoktu. Sonra bir balinanın ağzının içinde olduğumu fark ettim.” (4)

Biliyorsunuz balinalar büyük hayvanlardır ve pek çok cinsi ve türleri vardır. Mesela mavi balinalar, en büyük ve en kilolu olanlarıdır. Boyu 33 metreyi ve kilosu 150 tonu geçebilir. Bir mavi balinanın kafası o kadar geniştir ki, dili üzerinde 50 insan ayakta durabilir (5).

Hz. Yunus kıssası bir hikaye değildir, bir balina insanı yutabilir. Oradan kurtulmak için yardıma ihtiyacımız vardır. Aynı şartlarda olsak bizi oradan kurtaracak kimdir? Biz bu kıssadan nasıl bir ders çıkarmalıyız? Bediüzzaman bu konuyu da şöyle anlatıyor:

“İşte, Hazret-i Yunus Aleyhisselâmın birinci vaziyetinden yüz derece daha müthiş bir vaziyetteyiz. Gecemiz istikbaldir. İstikbalimiz, nazar-ı gafletle, onun gecesinden yüz derece daha karanlık ve dehşetlidir. Denizimiz, şu sergerdan küre-i zeminimizdir. Bu denizin her mevcinde binler cenaze bulunuyor; onun denizinden bin derece daha korkuludur. Bizim hevâ-yı nefsimiz, hûtumuzdur(balık); hayat-ı ebediyemizi sıkıp mahvına çalışıyor. Bu hut, onun hûtundan bin derece daha muzırdır. Çünkü onun hûtu yüz senelik bir hayatı mahveder. Bizim hûtumuz ise, yüz milyon seneler hayatın mahvına çalışıyor (2).

Biz hiç birimiz Yunus olamayız ama onun kıssasından hisse alıp bundan sonraki yaşamımızı kendi irademizle planlayıp yaşamaya başlayabiliriz. Ne dersiniz?

 (1)https://www.hurriyet.com.tr/ramazan-ozel/hz-yunus-kimdir-hazreti-yunus-a-s-hayati-kissasi-meslegi-mucizeleri-ve-ilgili-ayetler-41510675)

(2)  https://sorularlarisale.com/risale-i-nur-kulliyati/lemalar/birinci-lema/28

(3) https://www.youtube.com/watch?v=om3xcrh5EtQ

(4) https://www.ensonhaber.com/dunya/abdde-kambur-balina-agzina-aldigi-dalgici-tukurdu

(5) https://tr.wikipedia.org/wiki/Mavi_balina