Teravih Namazı Ramazan ayının vazgeçilmezidir. İftardan sonra geceyi süsleyen bu ibadetin teolojik yönüne değil sosyolojik yönüne bakmak için katılımcı sayısını araştırma konumuz yaptık.

Araştırmayı yaptığımız şehir Almanya´da yaklaşık 22.000 nüfüslu bir şehir. Nüfusun %7,1´i Alman vatandaşı değil. Müslümanların sayısıyla ilgili rakamlar yok. Göçmenlerle ilgili tahmini rakamlar var.

Analiz ettiğimiz cami ise çevredeki en eski ve en büyük camilerden birtanesi. Camiye genelde beş farklı komşu şehirlerden insanlar geliyor. Bu şehirleri toplar isek cami yaklaşık 85.000 insana hitap ediyor. Bunların %6,5´i Alman vatandaşı değil. Yine müslümanlar hakkında net sayılar olmadığı için bu sayıları araştırmaya maalesef alamıyoruz.

Araştırmamız katılımcı olarak yapıldı. Yani hem bayanlar bölümünde bir bayan (eşim), hem de erkekler bölümünde bir erkek (ben) Teravih Namazı için mescide girenleri saydılar. Bu nedenle Ramazan boyunca aynı camide sayım yapıldı.

Araştırmamıza göre Teravih Namazına genel katılım şu şekilde gerçekleşti:

Ortalama 134 kişi her gün Teravih Namazına katıldı. En yüksel katılım – beklendiği gibi – 206 kişiyle Kadir Gecesinde oluştu. En az katılım Kadir Gecesinden iki gün önce 83 kişiyle gerçekleşti.

Katılımcıları erkek ve kadın olarak ayırdığımızda elde ettiğimiz sonuç ilginç:
 

Erkek katılımcılar (mavi çizgi) bayanlara (pembe çizgi) nazaran daha çok. Erkekler ortalama 1,45 kat daha fazla. En büyük fark ilk gün oluşmuş. İlk gün neredeyse üç kat daha fazla erkek namazda bulunmuş. İlginç olan erkeklerin ve kadınların katılım şekli birebir örtüşüyor. Bir kaç günü saymaz isek katılım grafiği neredeyse aynı.

Katılımcıları haftalık olarak ayırdığımızda çıkan sonuç:
 

Bu sonuca göre Ramazan´ın ortasında katılımcıların düştüğü tezi doğrulanamıyor. Belki bu düşünce sadece bir algıdan ibarettir.

„Hafta sonu daha fazla katılım“ olur düşüncesi de tespit edilemedi. Elimizdeki veriler bunu tasdik etmiyor. Aşağıdaki tabloda her gün için ay boyunca toplam katılımcı sayısını görmekteyiz:

Cumartesi´nin diğer günlerden daha yüksek olmasının sebebi araştırmayı yaptığımız sene Ramazan ayına beş Cumartesi gününün denk gelmesi. Diğer günlere sadece dört gün denk geliyordu. Eğer Cumartesinin beşinci gününü saymaz isek diğer günlerle neredeyse aynı rakam ortaya çıkıyor.

Netice olarak söylemek gerekirki bu araştırmamız sadece birtek camide yapıldı. Benzer araştırmalar yapıldığında karşılaştırma yapmak mümkün olacaktır. Özellikle mevsimsel karşılaştırmaların gerekli olduğunu düşünüyoruz.

Genel olarak baktığımızda ise Teravih Namazlarına katılım iyi bir seviyede. Hem bayanlar, hem erkekler, çoluk çocuk dünyanın her yerinde mescidlere iftar´dan sonra akın etmekte. Teravih Namazı bu manada hem ibadet hükmünü görüyor hem de insanların sosyalleşmesine önemli katkıda bulunuyor.