Peygamberimizin hayatı Mekke ve Medine olarak iki döneme ayrılıyor. Bu minvalde Bediüzzaman’ın hayatını da ikiye ayırmak mümkün. Van ve Barla

Van Bediüzzaman’ın Eski Said döneminin merkezi hükmündedir.  Onun düşünce yapısının oluşmasında en önemli yerdir. Van bir kuluçka dönemidir. Semerelerini Barla’da vermiştir.

Üstadın hayatında Van daha çok aklı, Barla ise kalbi temsil eder. Van hayatı daha çok özelde o zamanlar Kürdistan olarak bilinen şark vilayetlerine, genelde ise İslam dünyasına yönelik mesajlar içerirken, Barla hayatı bütün dünyayı kapsayan evrensel mesajlar içerir. Van’dan Barla’ya sürüldüğü tarihe kara geçen sürede Üstadın daha İslami ve etnik (coğrafi) bir dil ve söylem kullandığı söylenebilir. Barla ve sonrası hayatta ise tamamen imani ve insani bir dile yöneldiği görülür.

Ayetler Mekki ve Medeni ayetler gibi şemsi ve kameri ayetler olarak ikiye ayrılır. Şemsi ayetler gündüz saatlerinde iniyor ve bu ayetlerde rahmet ağır basıyor. Kameri ayetler ise gece inzal oluyor ve bunlarda da gazap ağır basıyor.

Üstad Van’da Aydır, Barla’da Güneştir. Güneş nurunu Van’daki Aydan almaktadır. Kalbi alemin şemsi (güneş), aklı kameri (ay) olan Resûlallâh, Mekke’de “Bir elime güneşi, bir elime de ayı verseler; yine de bu davadan (tevhit) vazgeçmem” demiş. Üstad da Van’da aynı davanın peşine düşmüş. Van Kalesinden düşerken “Davam” demiş. “Kur’ân’ın sönmez ve söndürülmez manevi bir güneş olduğunu ben dünyaya ispat edeceğim ve göstereceğim” demiş.

Biz güneşi ve ayı, aklı ve kalbi, Van’ı ve Barla’yı bir bütün halinde kabul ediyoruz. Şüphesiz, insan bazen bir anda birden fazla zamanda ve mekanda bulunabiliyor. Bir anda birden fazla zamanda yaşayabiliyor, birden fazla mekanda seyahat edebiliyor. Bunun için kendimizi kah güneşte, kah ayda; kah kalbin menzilinde, kah aklın girdabında; kah Van’da, kah Barla’dabuluyoruz.

Van bir akıl; akıl ile hissettiriyor. Barla bir kalp; kalple aklettiriyor.Van akıl içindeki kalp. Barla kalp içindeki akıl. Van AlemlerinRabb’ine muhatap olmak, Barla alemlerin Rabbine muhabbet etmek.

Van bir düşünme, Barla bir taşınma.Van bir fikir, Barla bir aksiyon.

Van bir mihrap. Orada İslam akaidinin, şeriatının, teferruatının ve külli kanunlarının nasıl uygulanacağı gösteriliyor.

Barla bir minber.Oradan imanın erkanları ve tevhidin mertebeleri kâinata ilan ediliyor.

Van İslam, Barla iman.Van müslim, Barla mümin. İmansız İslam ne kadar mümkün değilse, İslamsız iman da o kadar mümkün değil. Van’sız Barla mümkün değil.

Van bir temel, Barla bir bina.Temelsiz bina ne kadar mümkün değilse, binasız temel de o kadar mümkün değil. Van’sız Barla mümkün değil.

Van esir, Barla ecir. Van hizmet, Barla ücret.Van sadakat ve bedel ödeme. Barla sadakatin bedelinin tahsil edilmesi.

Van esir, Barla ecir dönemi. Van kafir idarenin baskına rağmen iradeüstü bir iman; Barla her türlü baskıya karşı sivil itaatsizlik.

Van etkenlik içinde edilgenlik, Barla edilgenlik içinde etkenlik hali.

Van, içinde bir Barla taşır. Barla, içinde bir Van taşır.

Erek dağı içinde Gelincik Dağı taşır. Gelincik Dağı içinde bir Erek taşır.

Van maddi cihat, Barla manevi cihattır. Van, Sümeyyelerin, Bilallerin kalplerindeki iman fikrinin izalesi için akla, hayale gelmez işkencelerin yapıldığı dönemdir. Barla, Ayşelerin, Ahmetlerin kalplerindeki imanı çalmak için psikolojik şiddetin bütün boyutları ile uygulandığı dönemdir. Barla, Ayşelerin ve Ahmetlerin,  Ceyda ve Orçun yapılmaya çalışıldığı bir dönemde insanlığı asr-ı saadete, Sümeyyelerin ve Bilallerin çağına taşımanın mücadelesidir.

Erek Dağı, Akabe; Barla, Beled’dir. Hem Erek, hem de Gelincik sarp yokuştur. Sarp yokuş Akabe’dir, Beled’dir.Barla canların, ruhların kaldıramayacağı türden bedeller ödediği bir dönemde sarp yokuşu tırmanmayı göze almanın dönemidir.

Van, bir Beled; Barla, manevi bir Beled’dir.

Beled Suresi müminlere esaretlerin, işkencelerin  yapıldığı bir dönemde Mekke’de inzal edilmiştir. Surenininzal edildiği dönem; Müslümanların kuşatma altında tutuldukları sıkıntılı bir dönemdir. Müminlerin güven içinde olmadığı, devamlı zahmet, meşakkat, mihnet, tehlike dolu çetin merhalelerden geçtiği bir dönemdir. Rabb’imiz böyle bir günde, insanın çok zor şartlar içinde dünyaya getirildiğini hatırlatarak, kamil mümin olabilmenin yolunun sıkıntılara göğüs germekten geçtiğini bildiriyor. Bu zorlu yolu da “akabe” olarak nitelendiriyor.

Akabe... Akabe,salih amel işlemek, nefis ve şeytanla mücadele etmek. Bu cihadı gerçekleştirebilenler ancak sarp yolu geçebilecekler. Bunun yolu köleler azat etmekten, yoksul ve yetime göz kulak olmaktan, iman eden, birbirlerine sabrı tavsiye eden ve birbirlerine merhameti tavsiye eden insanlar olmaktan geçiyor.

Surenin nazil olduğu günden bu güne çok şey değişti. Günler bir gün müminler için, bir gün de kafirler için döndü, dönüyor. Müminler kah Van döneminde yaşadılar, kah Barla döneminde.

Van ve Barla meselesi kişiden kişiye, cemaatten cemaate, mekandan mekana, zamandan zamana değişiklik gösteriyor. Aynı mekanda, aynı zamanda bazıları Van dönemini yaşıyor, bazıları Barla dönemini.

Buradan bakılınca genel olarak İslam dünyası açısından bu gün gelinen noktanın Barla (Medine) dönemi olduğu görünüyor.Elhamdülillah Mekke’ye, Medine gelmiş. Elhamdülillah Van’a Barla gelmiş.

Bizim kalbimizin bir yanı Mekke, bir yanı Medine’dir. Bizim kalbimizin bir yanı Van, bir yanı Barla’dır.

Her Beled bir Akabe ister. Her Erek, Gelincik ister.Akabe’de beyat etmeyi göze alanlar kısa bir süre sonra Bizans veSasani’yi fethettiler. Erek ve Gelincik Dağlarında Bediüzaman’abeyat etmeyi göze alanlar bu gün dünyayı fethettiler. Değil mi ki biat varsa fetih vardır.

Yedeğinde Beled Suresi, sağında Mekke, solunda Medine; ardında Van, önünde Barla ve Bediüzzaman…

Van, bir Medresesetüzzehra. Barla, manevi bir Medresetüzzehra olan Risale-i Nur. Van, Medresetüzzehra içinde Risale-i Nur; Barla, Risale-i Nur içinde Medresetüzzehra.  Van, Medresetüzzehra içinde Medrese-i Nuriye, Barla medrese-i Nuriye içinde Medresettüzehra.

Ardında Medrestüzzehranın menzili Van gibi bir göl, önünde Risale-i Nur’un menzili Barla gibi bir deniz….

Yürü, yürü, yollar senindir…